PvdA-lijsttrekker Ploumen zegt sorry voor kabinetsbeleid
PvdA-lijsttrekker Lilianne Ploumen wil veel maatregelen terugdraaien die de PvdA vier jaar geleden juist doorvoerde in een coalitie met de VVD en vindt excuses op zijn plaats. "Uiteraard zeg ik sorry voor het kabinetsbeleid. We hebben ons bezonnen. Als je zo verliest als wij hebben gedaan, kun je niet door alsof er niets is gebeurd."
Nog nooit kreeg de PvdA van de kiezers zo'n pak slaag als vier jaar geleden: van de 38 zetels bleven er precies negen over. Deelname aan Rutte II - een coalitie van VVD en PvdA - lijkt nog steeds mee te tellen voor de PvdA-kiezer: een ruime meerderheid (61 procent) wil dit keer alleen meedoen in een coalitie als die de inkomensverschillen flink verkleint. Dat blijkt uit onderzoek van IPSOS in opdracht van Nieuwsuur.
'Leugens verteld'
PvdA'ers zeggen ter verdediging van de samenwerking met de VVD in het kabinet-Rutte-Asscher vaak dat de inkomensverschillen zijn afgenomen. Maar uit cijfers van het CBS blijkt dat die onder het kabinet-Rutte II niet zijn verkleind, maar gelijk zijn gebleven. Ploumen denkt dat haar partij er in een economische crisis voor heeft gezorgd dat het niet erger zou zijn geworden. "We kwamen uit een crisis, en desondanks zijn er we rin geslaagd dat de ongelijkheid niet werd vergroot. Maar het zou onnozel zijn als we niet hadden geleerd van het oordeel van de mensen."
Kiezer Theo Vink, vader van twee kinderen met een verstandelijke beperking, is nog steeds teleurgesteld over de samenwerking met de VVD en heeft het de PvdA nog niet vergeven dat de sociale werkplaatsen moesten sluiten. Die mochten destijds onder groot protest geen nieuwe arbeidsbeperkten meer aannemen.
Vink: "Sommige mensen kunnen geen baan krijgen, dat weet u. Ik vind dat er leugens zijn verteld. De A van de PvdA staat voor mij voor asociaal. Nu gaan die werkplaatsen weer open, hoe hypocriet kunt u zijn?"
Ploumen herkent zijn kritiek. "Mensen werden inderdaad soms toch weer ontslagen en dan konden ze nergens op terugvallen. Daarom moeten de sociale werkvoorzieningen er zijn, juist om op terug te kunnen vallen. Daarom staat dat in ons verkiezingsprogramma."
Volgens Ploumen zijn successen van haar partij te weinig zichtbaar en herkenbaar gemaakt. "We hebben toen ook heel hard gevochten met de VVD, maar vaak binnenskamers. Tegen het einde van dat kabinet was de ongelijkheid niet sterker geworden en de werkloosheid minder. We hebben ervoor gezorgd dat we met elkaar uit de crisis zijn gekomen Maar de prijs was een verkeerde, op een aantal maatregelen."
Een greep uit de maatregelen waar de partij nu vanaf wil: de verhuurdersheffing, ingevoerd tijdens Rutte-II, zorgde voor hoge huren en minder woningbouw, en moet verdwijnen. Ook het leenstelsel moet weg en worden vervangen door een basisbeurs. De PvdA wil in stappen van het eigen risico in de zorgverzekering af, terwijl dat eigen risisco juist tijdens Rutte-II elke keer fors steeg.
De partij wil weer vasthouden aan een vast percentage ontwikkelingssamenwerking, terwijl Ploumen als minister van Ontwikkelingssamenwerking verantwoordelijk was voor enorme bezuinigingen en het vaste percentage werd losgelaten. De AOW-leeftijd, die het tweede kabinet-Rutte versneld steeg, moet nu minder snel omhoog, vindt de partij. Bovendien wil de partij de Europese begrotingsregels, die minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem te vuur en te zwaard verdedigde, loslaten.
Slavernijmuseum
Racismebestrijding moet direct onder de premier vallen, schoolboeken moeten minder stereotypen bevatten, en er moeten excuses komen voor het slavernijverleden. De PvdA doet veel voorstellen voor een inclusieve samenleving. Ook wil de partij dat er een slavernijmuseum komt waar alle scholieren minimaal één keer heengaan. Slechts een vijfde van alle kiezers in Nederland ziet dit zitten, blijkt uit het kiezersonderzoek van Ipsos. Al is er onder PvdA-kiezers iets meer enthousiasme: een derde is voor.
Zwevende kiezer Martin van Stuijvenberg denkt dat hij niet meer op de PvdA gaat stemmen. "Al die aandacht voor identiteitspolitiek staat me tegen."
De 75-jarige PvdA heeft misschien wel het meest linkse programma sinds Joop den Uyl. De koopkracht gaat voor werkenden met 2,1 procent omhoog. Betaald met lastenverzwaring in het bedrijfsleven: 42 miljard. Dat moet leiden tot meer inkomen en meer werk, vooral bij overheidsbedrijven.
"Overheidsbanen, dat is de zorg, leraren, dat betalen we met elkaar. Allemaal banen die we missen", zegt Ploumen. "Daar reserveren we geld voor betaald door verhoogde belastingen voor multinationals, milionairs en grote vervuilers." De partij wil een andere economie. "We constateren met elkaar een scheefgroei. We willen dat anders en dat kan, blijkt uit de doorrekeningen. Dan laat ik Google graag betalen."