Ouwehand (PvdD) verdedigt commerciële belangen eigen senator
Niko Koffeman, bedenker van de Partij voor de Dieren (PvdD), is naast Eerste Kamerlid voor die partij ook eigenaar van een bedrijf dat plantaardige melk maakt. Eerder verdiende hij tientallen miljoenen aan de verkoop van De Vegetarische Slager. Ondertussen pleit zijn partij regelmatig voor belastingvoordelen voor producten die zijn bedrijf verkoopt. Lijsttrekker Esther Ouwehand ziet dit niet als probleem.
"Dat ons Eerste Kamerlid ook betrokken is bij de ontwikkeling van vlees- en zuivelvervangers, is volstrekt transparant en daar kunnen kiezers hun eigen oordeel over vellen", zegt ze in Nieuwsuur. "Ik denk dat we er open en transparant over zijn en dat er geen misverstand is over onze missie gedreven vanuit de idealen die we hebben voor dier, natuur en milieu."
Reclameman Koffeman
Koffeman "bedacht", zoals hij het zelf verwoordt, de Partij voor de Dieren. Hij werkte dertig jaar in de reclamewereld en verzon ook de tomaat voor de SP en de slogan 'stem tegen, stem SP'. Ook zat hij achter Stichting Wakker Dier en de Bont voor Dieren.
Samen met de ex-man van mede-partijoprichter Marianne Thieme richtte Koffeman het bedrijf De Vegetarische Slager op, dat vleesvervangers verkoopt. Een speerpunt van de PvdD is belastingvoordeel voor plantaardig vlees. Koffeman pleit in de Eerste Kamer voor een hogere belasting op dierlijk vlees.
Ook Thieme deed aan PR voor de vegetarische zaak: ze droeg op Prinsjesdag een jurk waarop de namen van verschillende vleesvervangende producten stonden.
De Partij voor de Dieren heeft ook de campagne 'Carnivoor? Geef het door!' bedacht. Daarmee wil ze bereiken dat op elk buffet of feestje alléén vegetarisch eten wordt geserveerd; wie vlees wil moet dat vooraf expliciet doorgeven. De Vegetarische Slager betoont zich groot voorstander van dit concept, en roept mensen op sociale media op mee te doen: "Binnenkort in elck bedrijfsrestaurant?"
De partij overtuigde de afgelopen jaren onder meer de gemeente Amsterdam en het ministerie van Onderwijs het concept in te voeren. In die periode doet De Vegetarische Slager ook aan catering. Die tak werd gerund door de zus van de ex-man van Thieme.
Verkoop aan Unilever
Koffeman zegt in een interview met Paul van Liempt in 2020 dat hij probeert om bij elk project dat hij start zo min mogelijk geld aan marketing uit te geven. Hij zoekt naar "free publicity".
Eind vorig jaar verkoopt Koffeman De Vegetarische Slager voor naar schatting dertig miljoen euro aan Unilever, een multinational die de voedingsindustrie vertegenwoordigt waar de Partij voor de Dieren vaak tegen ageert.
Inmiddels heeft Koffeman een nieuw bedrijf opgericht, opnieuw samen met de ex-man van Thieme: Those Vegan Cowboys, dat plantaardige melk maakt. De Partij voor de Dieren stelt ondertussen ook Kamervragen aan het ministerie van Landbouw, over waarom dit soort bedrijven eigenlijk geen Europese subsidie krijgt. En een PvdD-Statenlid twittert positief over het bedrijf.
In de integriteitscode van de PvdD staat dat bestuurders "belangenverstrengeling en de schijn daarvan" moeten vermijden. Ouwehand erkent dat de partij "alternatieven voor vlees en zuivel stimuleert". Maar er is volgens haar geen sprake van belangenverstrengeling.
"De drijfveer voor de partij is niet om welk bedrijf dan ook groot te maken. De drijfveer is overschakelen naar een veel plantaardiger samenleving, dat is veel beter voor de natuur en het klimaat en bespaart heel veel dierenleed."
Als we keuzes moeten maken gaat het leefbaar houden van de aarde voor mens en dier altijd voor.
Speerpunt van Ouwehands partij is al sinds de oprichting het afschaffen van de vlees- en vee-industrie. Toen de partij in 2006 in de Kamer kwam, ging het verkiezingsprogramma zelfs helemaal over dieren. Maar vanaf 2012 en vooral vanaf 2017 richt de partij zich óók meer op mensen. De partij groeit en komt met vijf zetels in de Kamer.
'Dieren hebben geen stem'
De potentiële PvdD-stemmer Paula van Eersel is teleurgesteld dat de partij zich steeds meer met "mensendingen" bezighoudt. "Elke minuut gebeuren er gruwelijke dingen met dieren. Als een fractie daarvan met mensen zou gebeuren, was het elke dag een dag van nationale rouw. Ik vind dat de Partij voor de Dieren moet staan voor dierenbelangen. Dieren hebben zelf geen keus en stem."
Er zijn al genoeg partijen die zich bezighouden met mensenzaken, vindt Van Eersel:
Eerder zei Ouwehand nog dat kiezers voor andere thema's dan het leefbaar houden van de aarde "niet bij ons moeten zijn". Nu erkent ze in Nieuwsuur dat de koers breder is geworden toen de partij groeide van twee naar vijf zetels.
"Met twee zetels hebben we altijd netjes gezegd: dit mag je van ons verwachten. Met meer zetels kunnen we actiever ook andere onderwerpen erbij doen. Maar als we keuzes moeten maken gaat het leefbaar houden van de aarde voor mens en dier altijd voor."
Een andere kiezer vraagt zich af of de partij haar "adventistische dna" houdt. De PvdD is vaak in verband gebracht met de zevendedagsadventisten. Lees het hieronder:
