Appgroep 50Plus-kandidaten opgeheven na ruzie, partij vervalt in oude gewoontes

• Jorn Jonker en Coen Nij Bijvank

  politiek verslaggever

50Plus vervalt in oude gewoontes, ondanks een nieuwe lijsttrekker en de hoop op beterschap. Uit een rondgang van Nieuwsuur blijkt dat er opnieuw ruzie in de partij is. De WhatsAppgroep van de top-10-kandidaten voor de Tweede Kamer werd zelfs opgeheven vanwege te veel onderling gekibbel.

De partij was onder voormalig leider Henk Krol ook berucht om gegoochel met cijfers en ook dat behoort niet tot het verleden. Dat blijkt al uit een van de eerste zinnen van het verkiezingsprogramma waarin het koopkrachtverlies van ouderen sterk wordt overdreven.

'Campagne loopt niet lekker'

De onenigheden binnen 50Plus komen al jarenlang in de media. Het geruzie kwam afgelopen voorjaar tot een hoogtepunt. Voormalig partijleider Henk Krol en partijvoorzitter Geert Dales stapten uiteindelijk op en de zetels in de peilingen verdampten. Uiteindelijk werd Liane den Haan, tot voor kort directeur van ouderenorganisatie ANBO, verkozen tot de nieuwe lijsttrekker. De hoop van de partij was dat zij rust zou brengen

Maar ondanks de bewering van partijvoorzitter Jan Nagel dat het al maanden rustig is, blijkt het allerminst pais en vree in de partijgelederen. Zo zegt Ellen Verkoelen, nummer drie op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer, tegen Nieuwsuur dat het "niet lekker" loopt in de campagne.

Geen discussie toegestaan

Verkoelen zegt dat de top-10 van kandidaten een gezamenlijke WhatsAppgroep had maar dat die werd opgeheven omdat er te veel geruzied werd. In Nieuwsuur erkent Den Haan dat er verdeeldheid is in de partij. "Er is een klein deel binnen onze partij dat op een andere manier zakendoet. En dat betekent lekken naar de pers, manipuleren en onenigheden uitvergroten. Ik doe daar niet aan mee, ik accepteer dat niet."

Inmiddels is er een nieuwe appgroep, met de regel dat daarin niet meer mag worden gediscussieerd. Verkoelen: "De regel is dat het geen energie meer mag kosten."

Met name bepaalde uitspraken van Den Haan in de media leiden bij partijprominenten tot ergernis. Zo zegt de lijsttrekker bereid te zijn compromissen te sluiten over aanpassingen aan het pensioensysteem, iets wat 50Plus eerder beslist niet wilde en waar een deel van de achterban dan ook ontevreden mee is.

Maar Verkoelen zegt dat zij Den Haan hierin nog kon volgen. Maar ze vindt het maar niks dat de lijsttrekker in recente media-optredens zegt dat een volledige AOW-uitkering ook wel op 67-jarige leeftijd kan beginnen, terwijl de partij in het verkiezingsprogramma pleit voor een volledige AOW vanaf 65. "Dat kan je niet maken!"

Dat Den Haan ook nog eens in de Stemwijzer liet zetten dat de uitkeringen niet meer zo hard hoeven te stijgen als het minimumloon, schiet bij Verkoelen in het verkeerde keelgat. "Daar krijg ik pukkeltjes van." Ze wijst erop dat er iets anders in het verkiezingsprogramma staat. "Waarom zou iemand nog 50Plus stemmen als je zo kernpunten loslaat?"

Den Haan wil flexibele AOW

Niet alleen Verkoelen vindt dat de nieuwe partijleider zich niet aan de eigen punten houdt. Ook Martin van Rooijen, fractievoorzitter in de Eerste Kamer, ziet dat Den Haan op het gebied van de AOW-leeftijd en de koppeling van minimumlonen aan uitkeringen, in haar media-optredens een andere koers vaart dan het verkiezingsprogramma. "Ik kan haar daarop niet volgen."

In de uitzending van Nieuwsuur zegt Den Haan vast te willen houden aan 67 jaar "als ijkpunt" voor de AOW-leeftijd, een flink draai voor 50Plus. "Daar kun je eindeloos over soebatten maar er is een pensioenwet aangenomen. Maar we willen dat de volledige AOW-uitkering op 65 mogelijk blijft. Wij gaan naar een flexibele AOW toe waarbij mensen zelf kunnen beslissen of ze eerder of later met pensioen gaan." Ze zegt verder dat de tekst in de Stemwijzer een fout was.

'Mevrouw Poetin'

Dat Den Haan niet in staat lijkt het geruzie binnen 50Plus tot bedaren te brengen, had de partij kunnen weten, zegt Izak Mauritz, eerder afdelingsvoorzitter van ouderenbond ANBO. Hij vertelt dat Den Haan binnen de bond "mevrouw Poetin" werd genoemd omdat ze dictatoriaal zou opereren.

Mauritz snapt er niets van dat 50Plus voor Liane den Haan heeft gekozen als lijsttrekker:

Mauritz benadrukt dat er tienduizenden ANBO-leden zijn vertrokken terwijl Den Haan aan het roer stond. De organisatie bevestigt dat het "een kleine honderdduizend" leden heeft, terwijl het er ooit zo'n 180.000 waren. Mauritz: "Heeft 50Plus geen goed onderzoek gedaan eerst? Dan hadden ze ontdekt dat deze mevrouw echt problemen heeft gehad bij haar vorige baas, het COC, en nu ook bij de ANBO."

In Nieuwsuur zegt dat ze in haar carrière altijd is "aangetrokken bij organisaties waar gedoe is, waar onrust is of waar financiële problemen zijn. Zowel bij het COC als het ANBO heb ik gezonde organisaties achtergelaten."

Partij overdrijft koopkrachtverlies

De vorige 50Plus-lijsttrekker stond bekend als iemand die goochelde met economische cijfers. In het nieuwe verkiezingsprogramma gaat de partij op eenzelfde manier de fout in. De eerste zin na het voorwoord luidt: "Het koopkrachtverlies van 20 procent dat gepensioneerden hebben geleden, moet de komende vier jaar worden gerepareerd." Elders op de website staat dat gepensioneerden dit koopkrachtverlies sinds 2008 hebben geleden.

Desgevraagd zegt het CBS dat het koopkrachtverlies sinds 2008 "niet in de buurt" komt van de 20 procent die 50Plus noemt. Een doorsnee gepensioneerde leed in die periode 4,5 procent koopkrachtverlies.

Den Haan zegt "niet het gevoel" te hebben dat de partij het percentage heeft overdreven. "Misschien is het goed nog eens naar de onderzoeken te kijken waar we van zijn uitgegaan. Feit blijft dat het koopkracht[verschil] tussen werkenden en gepensioneerden enorm groot is en steeds groter wordt."