'Ruimte voor nieuwe partijen in rechts-populistische hoek'
Het lijkt erop dat de nieuwe partij JA21 kans maakt om daadwerkelijk in de Tweede Kamer te komen. De partij van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga, die recent nog met ruzie wegliepen bij Forum voor Democratie, komen in de peilingen op 1 tot 2 zetels. Dat is bijzonder, want van de lange lijst nieuwe partijen, weet er zelden echt een door te breken.
Nieuwsuur vroeg opiniepeiler Peter Kanne van onderzoeksinstituut I&O Research of JA21 kans maakt op zetels in de Tweede Kamer. "Er is ruimte op rechts, en dat komt vooral door het gerommel bij Forum voor Democratie. Kiezers zijn teleurgesteld in Thierry Baudet, maar zij willen wel graag een partij die dat rechtse geluid laat horen", zegt hij.
"Dat er in die rechts-populistische hoek veel verschuift en dat daar potentie is, dat is zeker. Daar zit toch zo'n 20 tot 25 procent van de kiezers, dus er is wel wat te winnen."
'Minder radicaal'
JA21 wil rechtse thema's in een minder radicaal jasje op de politieke agenda zien te krijgen. Eerdmans vindt dat rechts nu te vaak buiten spel wordt gezet, omdat de VVD volgens hem altijd gedwongen is om met links samen te werken.
PVV-leider Geert Wilders heeft volgens hem wel 'de juiste standpunten', maar zet zichzelf buiten spel met zijn radicale standpunt over de islam: "Als je zegt, we gooien de islam eruit, dan gaan we niets bereiken. Wij hebben dezelfde agenda als Wilders, alleen wanneer gebeurt er wat?"
Controles aan de grens
Eerdmans zegt dat hij met 'realistische plannen' de verkiezingen in wil. Hij pleit bijvoorbeeld voor het inzetten van vliegende brigades, die de Nederlandse grenzen op illegale migratie gaan controleren. "De voordeur moet dicht, en de achterdeur moet open. Wie hier niet mag zijn, moet worden uitgezet", zegt hij.
Wilders maakt zich overigens nog geen zorgen over de nieuwkomer. "Het is voor mij niet interessant wat Eerdmans doet. Ik richt mij op het kabinet. Ik ga uit van mijn eigen kracht en ik denk dat mensen houden van het origineel."
Migratie geen hoofzaak voor kiezer
Volgens Kanne is bij die focus op migratie wel een kanttekening te plaatsen. "De gemiddelde kiezer heeft migratie niet bovenaan de top-10 staan van onderwerpen die hij belangrijk vindt", zegt hij.
"De belangrijkste onderwerpen zijn gezondheidszorg, betaalbare woningen en klimaat, niet migratie. Behalve bij mensen die toch al overwegen op JA21 te stemmen, voor hen staat migratie wel bovenaan."
'Niet meer over links regeren'
JA21 hoopt genoeg zetels te halen bij de verkiezingen om Mark Rutte te kunnen dwingen een rechtse regering te vormen. "Nu is de VVD veroordeeld om nog een keer over links te regeren. Het alternatief zijn wij."
Opiniepeiler Kanne tempert de verwachtingen wel. "We moeten het nog gaan zien, ze staan nu op één of twee zetels. JA21 pakt stemmen af van PVV, FVD, en de VVD. Maar mensen gaan ook strategisch stemmen. Als de PVV de grootste kan worden, dan gaan de kiezers toch weer terug naar Wilders."
In totaal hebben 37 partijen zich aangemeld voor de verkiezingen op 17 maart. Dan pas weten we ook echt wie er daadwerkelijk in slagen om in de nieuwe Tweede Kamer te komen.