Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zal de komende maanden versneld zo'n 3300 statushouders onderbrengen in hotels, noodzakelijk om de asielopvang te ontlasten. De nood is volgens het COA zo hoog dat er geen andere mogelijkheid meer is dan het huren van hotels.
Inmiddels worden zo'n 5700 asielzoekers en statushouders opgevangen in hotels, op 60 verschillende locaties in het hele land. De meeste grote hotelketens verhuren kamers aan het COA. De kosten bedragen per kamer ruim 200 euro per dag, bevestigt het COA.
Gemeenten en bewoners voelen zich door de opvang in hotels steeds vaker overvallen, zo blijkt. Het COA laat volgens verschillende gemeenten vaak kort van tevoren weten dat ze asielzoekers of statushouders in een hotel in de gemeente plaatsen. In de gemeente Castricum kreeg de burgemeester kort van tevoren te horen dat er tachtig statushouders zouden worden geplaatst in het Van der Valkhotel Akersloot naast de snelweg A9.
"We voelden ons overvallen, gepasseerd", zegt wethouder in Castricum, Roel Beems. "Staatssecretaris Eric van den Burg beloofde in zijn Kamerbrief dat het allemaal in goed overleg zou gebeuren. Maar er was geen overleg."
Kamerverhuur
Rutger Groot Wassink, voorzitter van de Tijdelijke commissie Asiel en Migratie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), kan zich wel voorstellen dat de gang van zaken mogelijk tot opgetrokken wenkbrauwen leidt bij sommige gemeenten. "Als het zonder overleg gebeurt."
De VNG ziet de grote nood en het enorme tekort aan opvangplekken, "maar het is wel verstandig, en ik neem ook aan dat het COA dat doet, om mensen te plaatsen in samenspraak met het gemeentebestuur".
Het COA meent dat er geen vergunning van de gemeente nodig is omdat het gaat om "mensen die in Nederland mogen blijven en ook zelf een hotelkamer zouden kunnen huren".
Maar de wethouder in Castricum ziet dat anders: "Nu is het kamerverhuur, maar als ze langer blijven wordt het bewoning. Dan wordt het hotel op een andere manier gebruikt dan de bedoeling is. En dan moeten we kijken hoe we dan gaan handhaven."
In de gemeente Epe zijn boze bewoners gisteren naar de rechtbank in Arnhem gestapt. Ze willen een schorsing van de vergunning die de gemeente aan het COA verstrekte voor de opvang van asielzoekers in het Fletcher hotel Epe-Zwolle. Volgens advocaat Suzanne Buitenkamp, die de bewoners vertegenwoordigt, is de plaatsing van asielzoekers zó snel gegaan dat er nauwelijks inspraak en overleg was.
Dat had de gemeente volgens de advocaat wel beloofd. "De zorgen gaan vooral uit naar de beveiliging en de locatie: het hotel ligt midden in een natuurgebied en daar is geen rekening mee gehouden. Het veiligheidsplan, wat door het COA is opgesteld, is niet aan bewoners verstrekt en zij hebben daar ook geen inspraak in gehad", zegt Buitenkamp.
Fatsoenlijke opvangplek
De gemeente Epe bestrijdt in de rechtszaal het verwijt van de bewoners dat er geen overleg is geweest, maar benadrukt wel dat er heel snel moest worden gehandeld. De rechter in Arnhem doet over twee weken uitspraak.
Het COA bevestigt dat plaatsing van asielzoekers en statushouders altijd gebeurt onder enorme tijdsdruk. ''We moeten tot het einde van het jaar zo'n 800 tot 1000 mensen per week onderbrengen. En dat terwijl er opvanglocaties sluiten en er veel te weinig nieuwe locaties bijkomen. De Spreidingswet zal daar hopelijk verlichting in brengen, maar die wordt pas na november uitgevoerd", aldus een woordvoerder van het COA.
Groot Wassink van de VNG hoopt dat veel gemeenten toch nog kijken of er extra plekken kunnen komen. "Want we moeten met elkaar Ter Apel echt verlichting bieden. Ik hoop dat we in gezamenlijkheid de schouders eronder kunnen zetten en dat gemeenten een extra stap zetten en zorgen dat we mensen gewoon een fatsoenlijke opvangplek kunnen bieden."
Tienduizend opvangplekken verdwijnen de komende maanden:
