Veel is nog onduidelijk over de aanval op een ziekenhuis in Gaza. Maar een dergelijke aanval is "zonder enige twijfel" een oorlogsmisdaad, zegt oud-NAVO-baas Jaap de Hoop Scheffer in Nieuwsuur. "Een raket stijgt niet vanzelf op, er moet iemand op de knop drukken."
Volgens de Palestijnse autoriteiten vielen er zeker 500 doden bij het ziekenhuis en zit Israël achter de aanval. Israël zegt dat de terreurorganisatie Islamitische Jihad verantwoordelijk is. De Hoop Scheffer: "In eerdere Gaza-oorlogen werd vanuit Israëlische zijde gezegd: ja, we hebben een ziekenhuis geraakt maar vanuit dat ziekenhuis werden raketten gelanceerd door Hamas. Je zult moeten uitzoeken wat hier exact gebeurd is. Er is iemand verantwoordelijk voor."
Escalatie?
De Palestijnse president Mahmoud Abbas heeft vanwege de aanval zijn ontmoeting met de Amerikaanse president Joe Biden afgezegd. Bidens bezoek aan Israël woensdag blijft belangrijk om escalatie af te wenden, zegt De Hoop Scheffer. Anders dreigen Amerika en Europa meegesleept te worden in een bredere, regionale oorlog.
"Publiek zal Bidens boodschap zijn: wij staan achter Israël. Richting Hezbollah in het noorden zal hij zeggen: denk erom, ga niet een tweede front openen, want dan krijg je met ons Amerikanen te maken."
Achter de schermen zal Biden kritischer zijn op Israël, denkt De Hoop Scheffer. "Hij zal tegen premier Netanyahu zeggen: pas op, pas op, pas op. Respecteer het leven van burgers, verlies niet je totale geloofwaardigheid door wat er in Gaza gebeurt."
Amerika is vanouds de belangrijkste militaire bondgenoot van Israël. "Als er één leider is waar de Israëlische leiding naar luistert, dan is het Biden wel."
Vliegdekschepen
De Amerikaanse president zal er alles aan willen doen om de oorlog beperkt te houden tot een strijd tussen Hamas en Israël. De Hoop Scheffer: "Hezbollah is zeer zwaar bewapend en kan iedere stad in Israël treffen met raketten. Als die een tweede front opent, heb je een regionaal conflict waar ook Iran bij betrokken raakt."
Hij wijst op het Amerikaanse vliegdekschip in het oostelijke deel van de Middellandse zee. Een tweede vliegdekschip vaart die kant op. "Dat is een gigantisch militair potentieel. Ik zou me geen situatie durven voorstellen dat de Amerikanen direct betrokken raken bij een conflict in de regio."
Dat zou ook grote gevolgen hebben voor Europa en de oorlog in Oekraïne. "De Amerikanen zullen zeggen: Poetin denkt dat hij een lange adem heeft en we kunnen niet aanvaarden dat Poetin wint want dan is heel Europa in gevaar. Met andere woorden: dan ligt er een nog zwaardere verantwoordelijkheid voor ons Europeanen."
De Oekraïense stad Avdiivka is het meest recente doelwit van grootschalige Russische aanvallen:
Door de oorlog tussen Hamas en Israël zakt Oekraïne op de Amerikaanse prioriteitenlijst. De Hoop Scheffer: "We mogen niet vermoeid raken en moeten die politieke, financiële en militaire solidariteit met Oekraïne overeind te houden. En dat wordt moeilijker naarmate de tijd verstrijkt en andere crises op ons bord komen."
Ondertussen lopen de spanningen in de Balkanlanden op, wat ook de aandacht vergt van Europa. "Als ik alle crises bekijk die we hebben en die potentieel kunnen ontstaan, moet er een helder Europees antwoord komen en moet Europa voor z'n eigen verdediging zorgdragen, liefst binnen de NAVO."
"Europa is financieel-economisch een reus, maar politiek op z'n best een puber en militair een kabouter. We kunnen dit soort crises niet bezweren zonder de Amerikanen. Er is een nachtmerriescenario dat Donald Trump of iemand in de geest van Trump volgend jaar de verkiezingen wint en dat die even een deal met Poetin sluit over Oekraïne. Dat is een scenario dat ik me liever niet voorstel."
Bekijk hier het hele gesprek met De Hoop Scheffer:
