De regels voor het transporteren van elektrische auto's op zee moeten worden aangescherpt. Dat zegt de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR) naar aanleiding van de brand op de autotransporter Fremantle Highway ten noorden van Ameland.
Aan boord zijn zo'n drieduizend auto's, waarvan er enkele elektrisch zijn aangedreven. Het schip staat sinds middernacht in brand, mogelijk door een elektrische auto. Als zo'n auto eenmaal vlam vat, is het heel lastig om die te blussen.
"Het is een hoofdpijndossier", zegt KVNR-voorzitter Jan Valkier. "We hebben vorig jaar een vergelijkbaar ongeluk gehad midden op de oceaan waar een schip volledig is uitgebrand en gezonken."
'Maak haast'
Op dit moment werkt de Internationale Maritieme Organisatie van de VN aan aangescherpte regels voor elektrische auto's op zee, maar het is niet duidelijk wanneer die komen. "Maak haast met die regelgeving om dit soort ongelukken in de toekomst te voorkomen", is de oproep van Valkier.
De KVNR wil graag regels over hoeveel elektrische auto's aan boord mogen van een schip. "En als er dan toch brand ontstaat, wat doe je dan aan boord van een schip? Dat zijn allemaal zaken die moeten worden onderzocht en aangescherpt."
Maar waarom is het blussen van elektrische auto's zo moeilijk? Kortgezegd is de accu erg goed beschermd tegen aanrijdingen en contact met water, waardoor je er moeilijk bijkomt met bluswater. Een ander probleem: als een accu eenmaal uitgebrand is, kan de brand opnieuw ontsteken.
De koeling van batterijcellen van buitenaf is erg lastig, zegt Yvonne Stassen, woordvoerder bij het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid. "De enige manier om te voorkomen dat de batterij opnieuw opwarmt, is om het batterijpakket lang onder te dompelen in water.
Nieuwsuur ging mee met een bergingsbedrijf voor elektrische auto's. "In sommige gevallen komt het voor dat een elektrische auto twee weken in een dompelbak met water ligt, en dat de accu opnieuw vlamvat."
Het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid (NIVP) schreef een rapport over het bestrijden van incidenten met elektrische auto's op schepen. Daarin staat onder meer dat het scheepspersoneel en de brandweer bij dit soort branden razendsnel moeten kunnen optreden. "Bovendien moeten ze over specialistische vaardigheden en gereedschap beschikken."
Als dat er niet is en de brand al vergevorderd is, blijft alleen complete evacuatie van het schip over. Dat laatste gebeurde bij de Fremantle Highway. Van de 23 bemanningsleden zijn er 22 in veiligheid gebracht; een opvarende is overleden.
Ook zonder zuurstof blijft een accu branden
Inmiddels is duidelijk dat het blussen van het schip dagen of zelfs weken kan duren. "Je moet de elektrische auto's laten uitbranden, dat kan lang duren", zegt hoogleraar brandveiligheid Ruud van Herpen (TU Eindhoven). Soms wordt een elektrische auto daarom weken in een dompelbak met water gelegd.
De andere optie is dus om de accu te laten uitbranden. "Je kan de brand niet afsluiten van zuurstof, want een brand in een accu kan zonder zuurstof doorfikken."
Snelheid belangrijk
Daarom is snelheid bij het blussen van een elektrische auto erg belangrijk. "Bij een snelle melding is het nog mogelijk om een inzet te doen om de brand te doven. Zodra het incident zich heeft uitgebreid en is geëscaleerd, zijn er op open zee nagenoeg geen repressieve mogelijkheden meer", zegt het NIVP.
Voorkomen is daarom belangrijk, maar ook een lastige opgave, zegt Van Herpen. "Het risico verlagen naar 0 procent bestaat niet. In een normale auto ontstaat ook brand in een parkeergarage omdat die oververhit is." Er zijn wel opties om het brandrisico in een elektrische auto te verlagen. Bijvoorbeeld door de batterij voor transport niet op te laden en leeg te houden.
Bovendien is er winst te halen bij de verdeling van elektrische auto's op een vrachtschip, zegt de brandveiligheidsexpert. "Het is niet verstandig om alle auto's naast elkaar te plaatsen, want dan steken ze elkaar aan. Kleinere compartimenten maken, helpt om de brand sneller te bestrijden en tijd te winnen om een schip naar een haven te slepen."
