Suriname zit op een berg gouden eieren: voor de kust van het straatarme Zuid-Amerikaanse land werd al de ene na de andere grote olievondst gedaan. Mogelijk gaat het om meer dan zes miljard vaten, waarmee Suriname in een keer behoort tot de 25 landen met de grootste olievoorraad. De inkomsten zouden in de honderden miljoenen per jaar kunnen lopen.
Maar drie jaar na de eerste van zeker vijf nieuwe olievondsten is het wachten nog steeds op groen licht voor het oppompen van de olie. Internationale oliebedrijven aarzelen of de investeringen van rond de tien miljard dollar wel lonen: nader onderzoek heeft uitgewezen dat de olie mogelijk moeilijker te winnen is dan aanvankelijk werd gedacht.
Straten onder water
En dan is er nog het klimaat. Tot voor kort was het vanzelfsprekend dat nieuw gevonden olie ook opgepompt zou worden. Maar is dat nog steeds het geval in tijden van klimaatverandering? Het land gelegen aan de Atlantische Oceaan heeft nu al te lijden onder erosie van de kust.
Dat komt door een complex samenspel van omstandigheden, inclusief hardere wind, veranderende zeestromen en de zeespiegelstijging. In hoofdstad Paramaribo staan straten steeds vaker onder water. Experts denken dat dat onder meer komt door de opwarming van de aarde die zorgt voor heviger regenval.
Een brede strook mangrovebos verdween in Suriname. Met zijn naar boven groeiende wortels is de mangroveboom juist een belangrijke natuurlijke beschermer van de kust.
In een interview met Nieuwsuur spreekt de Surinaamse milieuminister Silvano Tjong-Ahin van een "duivels dilemma". "Aan de ene kant weet je dat het milieugevaar op ons afkomt. Aan de andere kant zoeken wij naar een doorbraak om het leven van onze mensen een beetje beter te maken."
Brood op de plank
Erlan Sleur, van de Surinaamse milieuorganisatie ProBios, spreekt ook van een duivels dilemma. "Suriname is arm. Mensen snakken naar geld en wij zijn hartstikke rijk aan grondstoffen." Toch is Sleur geen voorstander van de oliewinning. "Suriname lijdt al zwaar door de opwarming van de aarde. De olie winnen is je eigen graf graven."
De Surinaamse regering is wel voorstander. President Chandrikapersad Santhoki reageerde teleurgesteld op het nieuws dat oliegigant TotalEnergies de investeringsbeslissing opnieuw had uitgesteld. Sleur: "De eerste prioriteit van de mensen hier is geen milieu- of klimaatverandering. Zij willen brood op de plank."
Maar Sleur denkt dat er manieren zijn om Suriname op een andere manier te helpen. "Kapitaal krijgen door de olie juist in de grond te houden. Wij hebben bossen die belangrijk zijn voor de wereld, onderdeel van de Amazone. Wij zouden de rijkdom die wij hebben eigenlijk moeten verkopen op een manier dat we er allemaal beter van worden."
Milieuminister Tjong-Ahin zegt dat het een theoretisch debat is en dat er geen gesprekken zijn met buitenlandse investeerders over geld voor Suriname als alternatief voor de olieinkomsten. Hij heeft kritiek op landen die waarschuwen voor klimaatverandering, maar zelf wel olie blijven gebruiken. "De grootste gillers op klimaatconferenties zijn de rijke landen die de meeste olie opkopen. Laten we duidelijk zijn: wij willen die olie ook in de grond laten. Maar die landen moeten meer doen."
Volgens het Internationaal Energie Agentschap zijn nieuwe olieprojecten niet te rijmen met het doel om de opwarming van de aarde tot 1,5 graden te beperken. Hoe langer de beslissing de olie voor de Surinaamse kust op te pompen op zich laat wachten, hoe groter de kans dat het er niet meer van komt, denkt minister Tjong-Ahin. "We moeten er rekening mee houden dat de wereld kan besluiten om die olie bij ons te laten."
Wereldwijd passen steden en dorpen zich aan aan het extremere weer, maar soms is verhuizen verstandiger.
