Inwoners van het Moldavische Naslavcea, vlakbij de grens met Oekraïne, kregen twee weken geleden de schrik van hun leven. Een waarschijnlijk afgedwaalde Russische raket stortte neer in hun dorp. De explosie had zó'n kracht, dat de ruiten van 21 huizen eruit sprongen.
"Ik heb de hele week in een kamer zonder ramen geslapen", zegt een inwoonster tegen Nieuwsuur. "Al het glas van de veranda was gebroken." Die ramen mogen dan inmiddels gerepareerd zijn, de schrik zit er nog altijd goed in Naslavcea. Een man vertelt: "Ik denk dat de helft van het dorp niet meer slaapt sinds de explosie. Bij elk klein geluid, iedere steen die valt, is iedereen al wakker."
Betaald demonstreren
De neergestorte raket is niet het enige voorbeeld van hoe de oorlog in Oekraïne steeds dichterbij lijkt te komen in Moldavië. Rusland heeft de kandidaat-lidstaat van de Europese Unie grotendeels afgesloten van de gastoevoer en lijkt nu ook te proberen pro-Europese regering aan het wankelen te brengen. Met succes.
De pro-Russische oppositiepartij van Moldavië organiseert iedere dag protesten, en daar komen steeds meer mensen op af. Ook zondag zijn er weer zo'n duizend mensen op de been in de hoofdstad Chisinau. Ze eisen dat president Maia Sandu aftreedt. Volgens hen is zij de schuldige van de torenhoge inflatie (inmiddels zo'n 34 procent) in het land. "Ons leven is afschuwelijk en dat komt door onze machthebbers", zegt één van de betogers. "Sandu is verschrikkelijk, dit kan ik niet steunen."
Het is alleen de vraag of dat écht de reden is dat mensen de straat op gaan. Moldavische journalisten ontdekten onlangs dat de arme bevolking 20 euro krijgt als ze demonstreren, en dat ze met busjes worden gebracht. Iura Kuznetov, de organisator van de demonstraties, ontkent dat met klem. "We betalen niemand, mensen komen uit zichzelf hierheen om te demonstreren."
President Sandu verwaarloost haar eigen mensen en het maakt haar niets uit dat veel van ons ons huis niet meer kunnen verwarmen.
Onderzoek naar Russische inmenging
Om te ontdekken hoe groot de betrokkenheid van Rusland is bij de Moldavische oppositiepartij, startte een speciaal anti-corruptieteam onlangs een onderzoek. Vorige maand ontdekten ze pakken cash geld; het eerste bewijs dat de partij illegaal gefinancierd wordt. De media deden daar nog een schepje bovenop en onthulden dat de oppositieleider toelagen ontving van de Russische geheime dienst.
Het anti-corruptieteam onderzoekt dat nieuws nu. "Als het echt zo is dat een politieke partij gefinancierd wordt door zwart geld, dan ondermijnt dat de democratie in ons land", legt Veronica Dragalin, het hoofd van het anti-corruptieteam uit. "Dan hebben we een politieke partij die beslissingen neemt op basis van de duistere krachten die haar betalen."
Intussen zegt de oppositie dat het juist president Sandu is, die op een schimmige manier samenwerkt met het buitenland. Op de dagelijkse demonstraties wordt ze een dictator genoemd, die eigenlijk vooral voor andere landen landen werkt. "Ze verwaarloost haar eigen mensen", zegt één van de demonstranten. "Het maakt haar niets uit dat veel Moldaviërs hun huizen niet meer kunnen verwarmen."
Europese steun
President Sandu maakt zich grote zorgen over de toenemende onrust, en heeft het gevoel dat ze gechanteerd wordt. "We zien in het internationale nieuws bevestigd worden dat pro-Russische partijen de moeilijke situatie in ons land gebruiken om de democratisch gekozen autoriteiten omver te werpen."
Europese commissievoorzitter Ursula von der Leyen erkent haar zorgen. Afgelopen donderdag reisde ze af naar Moldavië, en beloofde de regering een steunpakket van 250 miljoen euro. Maar het is maar de vraag of dat bedrag ervoor kan zorgen dat president Sandu haar hoofd boven water kan houden.