Voor de sluis bij Grave in Noord-Brabant liggen ze te wachten, soms wel een halve dag: binnenvaartschepen die moeten omvaren. Vanwege het lage water in de rivieren en kanalen, maar vooral vanwege achterstallig onderhoud van de Nederlandse sluizen. Daardoor treden er vaker storingen op, wat tot oponthoud en omzetverlies leidt.
"Ik moet hier vijf tot zes uur wachten", zegt Leen Visser, schipper op de Nelly-V, die bij de sluis in Grave ligt te wachten. "Alles stroopt hier op. Normaal gaan we via de sluizen bij Weurt, maar dat kan niet meer. Dus varen we om, maar dat gaat ten koste van je vaartijd, en dus van je inkomsten."
Door de droogte staat het water in de rivier de Waal zo laag dat schepen dichter bij de bodem varen. Daardoor kunnen ze vastlopen op drempels bij de sluizen. Een van de twee sluizen bij Weurt, een dorp boven Nijmegen en een belangrijk knooppunt voor de binnenvaart, is nu dicht vanwege zo'n drempel. En de tweede sluis bij Weurt is al sinds april gesloten vanwege achterstallig onderhoud.
Woonbootbewoner Bente ziet de gevolgen van droogte bij haar voordeur. Ze kan over de bodem van de Waal naar de kade lopen:
Dat achterstallig onderhoud van sluizen is geen incident, zegt Nico Evens, van Koninklijke Binnenvaart Nederland. "We hebben in 2018 al gewaarschuwd voor de staat van het onderhoud, eigenlijk is alles versleten. Het is kenmerkend dat er op een hoop plaatsen in Nederland sluizen stukgaan."
Omvaren
In rapporten van de Rekenkamer uit 2015 én 2018 staat dat "het uitgesteld onderhoud jaar op jaar stijgt en inmiddels groter is dan wat de minister jaarlijks uitgeeft aan beheer en onderhoud".
Dat zorgt er dus voor dat schepen die normaal via Weurt zouden kunnen varen, nu via Grave moeten. En daardoor is het extra druk. "We hebben wel gebeld naar Rijkswaterstaat", zegt schipper Visser. "Maar hoe meer we bellen, hoe beroerder het wordt - zo lijkt het. Ik ben niet boos, maar ik vind het asociaal. Onze concurrenten van het wegtransport krijgen direct nieuw asfalt, maar ons gooien ze gewoon in de hoek."
Als de sluis in Grave stukgaat, dan kan ik wel vakantie nemen. Dan kunnen we nergens meer heen.
Rijkswaterstaat bevestigt dat er problemen zijn. "Er ligt simpelweg meer werk dan er budget is", laat een woordvoerder weten. "Omdat veel objecten zoals sluizen aan het eind van de technische levensduur zijn, zullen er storingen optreden en zijn er vaker spoedreparaties nodig. Dat is nu al merkbaar voor gebruikers."
Dan maar vakantie?
Kleinere schepen kunnen met enige vertraging nog via Grave varen, grotere schepen moeten helemaal via Moerdijk, een route die zo anderhalve dag langer duurt. Maar ook in Grave wordt het spannend, zegt Evens. "De scharnieren van de sluis hier zijn versleten, die moeten binnen tien weken vervangen worden. Anders is de kans groot dat deze sluis ook storing gaat geven."
"Kijk, dat lage water is een natuurgegeven", zegt schipper Hoogendoorn, die ook bij Grave ligt te wachten. "Maar die kapotte sluis komt door Rijkswaterstaat. En als die sluis in Grave hier ook stukgaat, dan kan ik wel vakantie nemen. Dan kunnen we nergens meer heen."
