'Boerenprotesten' zijn inmiddels verworden tot anti-overheidsdemonstraties. "We zien nu ook de beroepsdemonstranten die maar één ding willen: de overheid aanvallen en ontregelen", dat zegt Jan Struijs van de Nederlandse Politiebond tegen Nieuwsuur. Hij spreekt zelfs over een aanval op de democratie.
Struijs zegt meerdere meldingen te hebben ontvangen over 'beroepsbetogers' die zich aansluiten bij radicale boeren. Onder andere bij de demonstratie in Den Haag dinsdag. Dat maakt dat de de vakbondsleider zich zorgen maakt over de dagen die komen gaan. "Als er nu al oproepen worden gedaan om Schiphol, distributiecentra en de Rotterdamse haven plat te leggen, ja dan hebben we nu met een ander fenomeen te maken."
Jacquelien van Stekelenburg, hoogleraar sociale verandering en conflict aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, ziet deze ontwikkeling ook. Ze zegt dat er na de actie in Stroe, wat een gezamenlijke actie was van gematigde en radicale boeren, een omslag is gekomen. Radicale boeren dachten "ons geluid is niet over het voetlicht gekomen" en wilden hardere acties.
Mensen die ook ontevreden zijn over de overheid hebben zich daarbij aangesloten. Volgens Nationaal commandant van de politie Willem Woelders gaat het dan onder andere om mensen die tegen de coronamaatregelen zijn en om activisten uit de extreem rechtse hoek.
'Verlengstuk van de overheid'
Het aanvallen van politievoertuigen als actiemiddel past bij anti-overheidsdemonstraties zegt Van Stekelenburg. "Wat je dan ziet gebeuren, dat de politie wordt gezien als verlengstuk van de overheid, dus richt het geweld of die woede zich op die hulpverleners."
Struijs ziet dat terug bij politiemensen. Zo hoorde hij van agenten dat er op ze werd ingereden met trekkers. "Die waren echt blij dat er versterking kwam."
Van Stekelenburg heeft nog meer aanwijzingen voor het vermengen van boeren met andere anti-overheidsgroepen. "Ik hoorde bijvoorbeeld dat er vuurwerk afgestoken is in de richting van de politie. Dat is iets wat ik nog niet gehoord heb in relatie tot de boeren en dat hoorden we wel juist bij de anti-coronaprotesten." Ook symboliek die bij eerdere demonstraties werd gebruikt, zoals een strop, ziet ze terugkomen.
Zij ziet dat boeren, net als andere actiegroepen, volop gebruik maken van sociale media. "Ze organiseren en mobiliseren zich daar." Vervolgens komen er op allerlei plaatsen acties, wat het voor de politie lastig maakt om in te grijpen. Ook het grote materieel wat de boeren gebruiken maakt het ingewikkeld om snel op te treden.
Behalve het grote materieel, de vele plaatsen waar acties zijn en de tactieken van actievoerders is er nog een reden dat de politie moeite heeft de protesten in te dammen. Het tekort aan personeel. Het is alle hens aan dek en dat is niet eenvoudig na een periode met coronarellen en later supportersrellen.
Radicalisering
De inlichtingendiensten zullen op volle toeren gaan draaien denkt Struijs, net als de politie. Want er is sprake van radicalisering volgens de voorman van de Politiebond. Dat radicaliseren gaat via een gerichte strategie. "Er zijn altijd de toetsenbordterroristen die zien dat sommige boeren heel makkelijk op te ruien zijn. Zij maken daar slim gebruik van, door fake-informatie te geven en ga zo maar door."
Politiechef Willem Woelders erkent dat hierdoor de kans op escalatie groter is. De politie zal dan ook proberen om zoveel mogelijk informatie te verzamelen om te kunnen optreden. Hulp van het leger maakt het volgens Woelders niet makkelijker om tractoren van de snelweg te halen. Ook zij kunnen maar beperkt ingrijpen.
