Racisme komt te veel voor bij de politie. De leiding van de politie heeft daarop "wellicht onvoldoende scherp ingegrepen". En voor "recidivisten" die meermaals in de fout gaan met racistische uitlatingen is geen plek binnen het korps.
Dat zegt korpschef van de Nationale Politie Henk van Essen bij Nieuwsuur. "Als je volhardt in je gedrag, op wat voor terreinen dan ook, ook op dit soort uitspraken, dan is daar geen plek voor binnen de politie."
Van Essen reageert daarmee op de documentaire De blauwe familie. Daarin vertellen politieagenten hoe zij of collega's vanwege hun huidskleur geïntimideerd, getreiterd en gediscrimineerd worden, en hoe de leiding niet ingrijpt.
Diep geraakt
Een van de agenten vertelt in de documentaire hoe er op de politieschool een foto van hem met getekende tralies werd opgehangen met de tekst "imagine, our monkey in a cage" (stel je voor, onze aap in een kooi). Hij vertelt ook dat hij het zijn zoon verboden heeft om bij de politie te gaan, omdat hij hem wil behoeden voor het verdriet en de trauma's die hij aan zijn eigen tijd bij de politie heeft overgehouden.
Van Essen zegt in Nieuwsuur dat de documentaire hem "diep heeft geraakt" en dat hij "duidelijk maakt dat discriminatie, uitsluiting en racisme nog steeds voorkomen bij de politie".
Het is niet de eerste keer dat de politie in opspraak komt vanwege racisme binnen het korps. Zo bleek uit onderzoek van NRC in 2020 dat vijf agenten van de politie Rotterdam elkaar racistische berichten stuurden in een WhatsApp-groep. De agenten kwamen er uiteindelijk met een schriftelijke berisping vanaf.
"Als je buitensporig gedrag niet bestraft, creëer je een klimaat waarin alles is toegestaan", zegt een van de geïnterviewde agenten daarover in De blauwe familie.
Ik hoop ook een lerende organisatie te zijn waar mensen hun fouten kunnen herstellen.
"Ik denk dat de grootste waarde van die casus is geweest dat het gesprek nu op gang is gekomen dat dat niet kan", zegt Van Essen.
Als zoiets nu weer zou voorkomen, zou er een "zichtbare maatregel" volgen, zegt hij. "Dat kan van een schriftelijke berisping tot ontslag zijn. Wie reflecteert en ervan leert verdient een andere benadering dan iemand die volhardt in zijn gedrag. Ik hoop ook een lerende organisatie te zijn waar mensen hun fouten kunnen herstellen."
Structureel racisme
Eerder vandaag zei politiechef Martin Sitalsing, die diversiteit in zijn portefeuille heeft, in het programma Spraakmakers op NPO Radio 1 dat racisme en discriminatie een "structureel probleem" zijn binnen de politie."
Van Essen is het met zijn collega eens. "Het is een probleem dat steeds terugkomt. Dat is het karakter van structureel en dat moet doorbroken worden."
De Nationale Politie streeft ernaar dat 35 procent van de politieagenten in 2026 een niet-westerse achtergrond heeft. Op dit moment is dat 19 procent.
