In de pluimveesector voltrekt zicht een stille ramp: de ernstigste vogelgriepuitbraak in bijna twintig jaar. Vanaf oktober zijn al meer dan 50 pluimveebedrijven met in totaal bijna 2,5 miljoen kippen geruimd.
Toch had het volgens wetenschappers veel erger kunnen zijn. "Als je de Nederlandse situatie vergelijkt met het buitenland, hebben we relatief weinig uitbraken", zegt epidemioloog Armin Elbers. "In Frankrijk hebben ze op dit moment ruim duizend uitbraken, in Italië honderden. Wat je dus ziet is dat de maatregelen die wij nemen in Nederland tot relatief weinig uitbraken leiden."
Maar die maatregelen doen pijn. En niet alleen voor de bedrijven die geruimd worden.
Ophokplicht
Zo is er sinds oktober in heel Nederland een ophokplicht: al het pluimvee moet binnenblijven. Zo kan het niet in aanraking komen met andere vogels die mogelijk het vogelgriepvirus bij zich dragen of verder kunnen verspreiden.
Dat is niet alleen jammer voor de kippen, maar ook voor de boer. Pluimveehouder Roy Tomese kan zijn eieren door de ophokplicht niet meer verkopen als vrije uitloopeieren.
"Dat houdt in dat de eieren voor ons twee cent per stuk minder opbrengen", zegt hij. "Als je bedenkt dat we 20.000 eieren per dag verkopen, betekent dat toch dagelijks vierhonderd euro aan inkomstenderving."
Vervoersverbod
Ook geldt er in de getroffen regio's een vervoersverbod voor pluimvee. Daarmee hoopt de overheid besmettingen tussen pluimveebedrijven zoveel mogelijk te voorkomen.
Wel loopt daardoor de hele keten vast. Zo kunnen kuikens niet van boerderijen naar opfokbedrijven worden gebracht. Alleen al de komende week worden om die reden 50.000 biologische kuikens vernietigd.
"Als pluimveehouder en als mens vind ik dat verschrikkelijk", zegt Dick de Koning, voorzitter van de Biologische Pluimveehouders Vereniging. "Ik vind echt dat een overheid daar soepel in moet zijn, om niet goede biologische kuikens te vernietigen omdat ze niet geplaatst kunnen worden in verband met het vervoersverbod."
Een andere bijkomstigheid van het vervoersverbod is dat bedrijven waarvan de kippen geruimd zijn hun stal niet opnieuw kunnen vullen met pluimvee. Zij zitten daardoor soms maanden met een lege stal.
Vaccineren
De pluimveesector pleit nu voor het vaccineren van kippen. In sommige gebieden, zoals China, Mexico en het Midden-Oosten, gebeurt dat al. Maar wetenschappers twijfelen aan het nut ervan.
"Die vaccins werken nog niet zo goed als we willen", zegt epidemioloog Armin Elbers. "Eigenlijk willen we dat het vaccin er niet alleen voor zorgt dat er geen klinisch ziektebeeld optreedt bij het dier, maar ook dat er geen verspreiding meer plaatsvindt van het virus. En dat is nog niet in orde."
Volgens de pluimveesector is een minder goed werkend vaccin altijd nog beter dan geen vaccin. "Als de vaccinatieplicht er niet komt, zal de pluimveehouderij in heel Europa een een enorme knauw krijgen", zegt Dick de Koning van de Biologische Pluimveehouders Vereniging. "Dan krijgen we elk jaar de problemen met vogelgriep en krijgen we elk jaar dierwelzijnsproblemen omdat wij onze kippen niet buiten mogen laten lopen."
"En dan krijgen we elk jaar bedrijven en gezinnen die te maken krijgen met een stal die geruimd wordt. Dat is iets wat ik verschrikkelijk zou vinden."
