Oekraïne wil zo snel mogelijk lid worden van de Europese Unie, maar het hardnekkige corruptieprobleem in het land dreigt roet in het eten gooien. Verschillende lidstaten, waaronder Nederland, voelen niets voor een versnelde procedure. De Oekraïense regering vindt het oneerlijk dat het land afgerekend wordt op de aanpak van corruptie.
"Corruptie bestrijden kunnen we niet langer doen als we de oorlog verliezen", zegt Ihor Zhovkva, een naaste adviseur van president Volodymyr Zelensky die mede over de aanvraag voor het EU-lidmaatschap gaat, tegen Nieuwsuur. "En om dat te voorkomen, hebben we hulp van de EU nodig."
Juist nu heeft het EU-lidmaatschap volgens Zhovkva een belangrijke symbolische betekenis voor Oekraïne. "Deze oorlog gaat over Europese waarden voor mijn land. Oekraïne wil niet langer deel uitmaken van een zogenoemde Russische wereld. Bovendien strijden we vandaag voor Europa. Wij strijden niet alleen voor de veiligheid van Oekraïne."
Hardnekkig probleem
Oekraïne diende maandag het EU-lidmaatschapsverzoek officieel in. President Zelensky hoopt "in de komende weken" kandidaat-lidstaat te zijn. Maar de opname van een lidstaat in de EU is een langdurig en ingewikkeld proces.
Niet alle landen staan achter de toetreding. Bovendien zijn voor toetreding veel hervormingen nodig. Vooral corruptie is een hardnekkig probleem waar Oekraïne al jaren mee kampt.
Volgens Zhovkva heeft Oekraïne al grote stappen gezet om corruptie tegen te gaan. "Ik hoop dat Europese landen dit oordeel over ons los kunnen laten en zich kunnen realiseren dat we al jaren ons best doen om te verbeteren."
Landen die corruptie als reden gebruiken om het lidmaatschapsverzoek niet te steunen werken volgens Zhovkva aan een schadelijk narratief. Het is een ingewikkeld proces, maar we zijn al halverwege en willen dit na de oorlog weer oppakken."
Niet eerlijk
Uit de Transparency International (TI), een internationale organisatie voor de bestrijding van corruptie, blijkt dat er in Oekraïne regelmatig sprake is van aanvallen richting journalisten, activisten en minderheden. De aanpak van de politie is ontoereikend. Op de ranglijst van minst tot meest corrupte landen van TI stond Oekraïne in 2016 op plek 122 van 180.
Zhovkva vindt het niet eerlijk dat landen die informatie nu tegen ze gebruiken. "Sinds 2016 is er veel veranderd, maar die cijfers zijn nog niet bekend, dus dat kunnen we niet bewijzen. "
De regeringsadviseur is positief over het telefoongesprek dat president Zelensky en premier Mark Rutte vandaag voerden. "De premier is erg begripvol en lijkt ons verzoek te ondersteunen. We hebben vooral hulp nodig bij het versnellen van het proces. Ik hoop dat Nederland daarin kan bijdragen."
"Oekraïne kan deze oorlog winnen. Maar om te winnen hebben we hulp nodig van de Europese Unie in de vorm van wapens, financiële steun en politieke steun. En de beste politieke steun is een lidmaatschap in de EU. Oekraïners die nu vechten voor hun land vechten ook voor Europa, wiens normen en waarden zij delen. Ze verdienen het om onderdeel te zijn van de Europese Unie."
