Floor Ligtvoet en Daniël Heeringa
Floor Ligtvoet en Daniël Heeringa
Gemeenten slaan alarm. Mensen met een laag middeninkomen krijgen geen 800 euro compensatie van het Rijk voor de gestegen energieprijzen, maar geven door alle prijsstijgingen wel meer uit dan er binnenkomt.
"We zijn druk met de minima. Maar er is een veel grotere groep daarboven, de lagere middenklasse, die niet in beeld zijn bij gemeenten en het Rijk, maar die wel heel erg wordt geraakt", zegt de Dordtse wethouder Peter Heijkoop namens de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG). "Er gaat een enorme toeloop komen op de schuldhulpverlening."
Heijkoop ziet een grotere rol voor politiek Den Haag. "Het kabinet moet structureel met een oplossing komen voor de bestaanszekerheid van deze grote groep mensen." Dan gaat het niet om een compensatie, maar over een hoger inkomen, stelt hij. "Zorgen dat werken loont."
Doodsbenauwd
Ook energieleverancier Vattenfall ziet het aantal mensen dat de rekening niet kan betalen met 10 procent stijgen en verwacht dat de groep dit jaar nog veel groter gaat worden. Duizenden klanten hebben ten minste twee opeenvolgende maanden aan betalingen gemist.
Heijkoop: "Het zijn mensen met een baan die gewoon geen mogelijkheid zien om niet in de schulden te komen Ik vind dat heel confronterend."
Doodsbenauwd krijgt kraanmachinist Martijn in 't Veld het van het bedrag dat hij voor zijn weekboodschappen en de energierekening moet neertellen. Samen met zijn vriendin Amy, die parttime schoonmaakwerk doet, hadden ze net alles keurig voor elkaar. Onlangs vonden ze een iets ruimer huurhuis, perfect voor hen en hun peuter. Het zou financieel ook allemaal precies kunnen.
Tot ze inzicht kregen hoeveel ze nu, met een nieuw energiecontract, per maand extra kwijt zullen zijn. Tel daarbij de duurdere boodschappen op en ze staren ineens naar een maandelijks tekort van 400 tot 500 euro.
Ook Saida Ajana heeft een fulltime baan met een salaris net boven modaal. Ze is regiomanager bij een schoonmaakbedrijf, maar ondanks dat ze een auto, telefoon en benzine van haar werkgever krijgt, komt ze tegenwoordig niet meer rond:
Martijn en Amy hebben geen spaarpot. "Ik wist dat we misschien door de hoge energieprijzen iets te kort zouden komen. Maar ik hoopte dat ik dat nog kon opvangen met wat extra overuren werken. Maar dit bedrag, ik heb dan gewoon nog een baan nodig." Naast zijn fulltime baan klust Martijn al een extra avond bij in de keuken van een restaurant.
Amy en Martijn zijn niet de enigen. Huishoudens met een variabel contract of een vast contract dat afloopt, krijgen te maken met fors hogere energieprijzen. Voor de groep lage inkomens is dit al snel problematisch. "De problemen worden breder en de energie-armoede verdiept zich", constateert Peter Mulder van TNO Research.
"Er komt echt nog veel meer aan", verwacht Martin Neef, manager Tijdig Betalen bij energieleverancier Vattenfall. "De prijzen zijn met 40 procent gestegen."
Buiten de boot
Hij ziet dat veel mensen de kop in het zand steken. Ze nemen geen contact op met hun energieleverancier om hun maandbedrag bij te stellen. Het bedrag dat ze wel betalen is dus feitelijk te laag. "Het gaat om zo'n 10 procent van onze klanten." En die krijgen over een aantal maanden een flink hoge jaarafrekening gepresenteerd, weet hij. "Het kan dan in totaal wel om meer dan 1000 euro gaan."
Energieleveranciers stopten gezamenlijk al een miljoen euro in een noodfonds, in de hoop dat private partijen hierin ook geld willen storten. Het fonds moet de ergste financiële nood van klanten opvangen.
Het kabinet schiet de allerlaagste inkomens extra te hulp. Zij krijgen, naast de verlaging van de btw op energie per 1 juli van 21 naar 9 procent die voor iedereen geldt, 800 euro om de hoge energierekening dit jaar te compenseren. Maar met hun gezamenlijk inkomen zitten Martijn en Amy boven de grens om daarvoor in aanmerking te komen.
Verder bezuinigen op hun uitgaven kunnen ze niet. Hun oude auto staat al te koop. Kleding dragen ze helemaal op en de boodschappen worden al jaren karig ingekocht bij een goedkope supermarkt. "Wij, een gemiddeld gezin, vallen precies buiten de boot. Schandalig."
Mensen met geldzorgen kunnen zich voor gratis advies wenden tot de hulplijn van Geldfit, 0800-8115.
