Italië, Frankrijk, Portugal, Turkije en ook Nederland meldden op één dag nooit zoveel positieve coronatests als vandaag. Hier waren het er 24.590.
Per miljoen inwoners is dat, vergeleken met sommige buurlanden, nog niet eens zo hoog. Het Verenigd Koninkrijk en Denemarken zaten een tot twee weken geleden al op 'onze' cijfers. Daardoor is daar al meer bekend over het verloop van de omikrongolf. Wat kunnen wij de komende week verwachten, kijkend naar het VK?
Weinig IC-opnames
Belangrijk: de Britse regering heeft een heel andere corona-aanpak dan de onze. Wij zitten in een behoorlijk strenge lockdown, maar premier Boris Johnson kiest alleen voor heel milde maatregelen.
Britten wordt gevraagd mondkapjes te dragen en zélf, vrijwillig, extra op te letten en bijvoorbeeld grote groepen te vermijden. "Er wordt zelfs gezegd: deze golf wordt waarschijnlijk nog erger, maar we nemen geen extra maatregelen", zegt correspondent Fleur Launspach.
De Britse regering vertrouwt, naast het verantwoordelijkheidsgevoel van de bevolking, op de extra bescherming van de derde prik. Meer dan de helft van de Britten heeft er al een gehad, al loopt dat aandeel niet meer snel op. Van alle Europese landen heeft alleen IJsland een groter deel van de bevolking geboosterd.
Om eerlijk te zijn: het is nu te laat om de zorg nog te kunnen ontlasten met extra maatregelen.
Ondanks de verschillen kan de Britse situatie een beeld geven van wat wij hier kunnen verwachten. Zo liggen er in het VK weinig geïnfecteerden op de intensive care. "Het lijkt erop dat omikron geen ernstige longziekte veroorzaakt zoals we bij eerdere varianten zagen", zegt de Duits-Britse zorgonderzoeker Christina Pagel, hoogleraar aan het University College London. "Dus er zijn minder patiënten die intensieve zorg of beademing nodig hebben."
Ook het aantal coronadoden neemt niet toe, zegt zorgprofessor Azeem Majeed van het gezaghebbende Imperial College in Londen. "Het sterftecijfer blijft de afgelopen weken behoorlijk stabiel. Nieuwe gegevens laten zien dat omikron geïnfecteerden gemiddeld minder ziek maakt dan delta." Dat blijkt ook uit Deense schattingen.
Crisisstand in ziekenhuizen
Toch kan de Nederlandse zorg zeker nog niet opgelucht ademhalen. In het VK leidt de besmettingsgolf tot grote drukte in de ziekenhuizen. Pagel: "Verschillende ziekenhuizen zitten in crisisstand door een combinatie van veel covid-patiënten en personeelsuitval. 10 tot 15 procent van het personeel zit huis in isolatie."
Wat dat betreft scheelt het dat Nederland wél strenge maatregelen heeft, al verwachten experts dat ook hier de cijfers voorlopig flink stijgen. Dat leidt misschien niet tot veel ernstig zieken, maar de situatie in Engeland leert dat de zorg alsnog ontwricht kan raken.
Correspondent Launspach: "Het Britse zorgsysteem staat in oorlogsstand, zegt premier Johnson. En dat zie je ook: er worden extra noodhospitalen neergezet en operaties afgezegd. Het is een groot verschil met Nederland: hier in Engeland is een soort acceptatie dat de zorgkwaliteit naar beneden gaat. De minister van Volksgezondheid zei onlangs: wat voor mij te ver zou gaan is als een kind na een auto-ongeluk geen zorg meer kan krijgen. Dat is een vrij hoge lat die je accepteert."
Ook hebben Britten op dit moment flinke beperkingen in het dagelijks leven te verstouwen. Er zijn weinig maatregelen, maar het hoge aantal zieken raakt veel sectoren alsnog, merkt Launspach. "Je ziet het op scholen. Daar worden nu gepensioneerde leraren gevraagd om te komen helpen. Treinen vallen uit omdat er niet genoeg personeel is."
Bovendien, benadrukken Pagel en Majeed, zijn er zorgen over ouderen en andere kwetsbaren. Ook bij hen stijgen de besmettingscijfers. Majeed: "Deze groepen hebben een hoge vaccinatiegraad, wat de effecten van besmettingen beperkt. De tijd moet uitwijzen of het genoeg is."
Einde golf in de lente?
Een korte lockdown voor Kerst, zoals veel experts bepleitten, had omikron flink kunnen vertragen, denkt Pagel. Maar voor de regering zijn strenge maatregelen onbespreekbaar. "En om eerlijk te zijn: het is nu te laat. De besmettingspiek zal nu of volgende week zijn. Extra maatregelen kunnen niets meer doen aan de overbelasting in de ziekenhuizen."
Dat zegt ook professor Majeed. "Londen kreeg als eerste in het VK te maken met de omikrongolf. Daar lijkt de besmettingsgraad over z'n top. Als dat zo is, wordt op andere plekken de komende weken de top hopelijk ook bereikt. In de lente ligt het ergste dan achter ons."
De Britse regering heeft dus de gok genomen om het land open te houden. Het heeft personeelstekorten, overbelaste ziekenhuizen, extra zieken, uitgestelde zorg en risico's voor kwetsbaren op de koop toegenomen. Onderzoeker Pagel: "We moeten ons afvragen of dit de ontwrichting is waarmee we elk jaar kunnen leven als corona bij ons blijft. Ik denk van niet."
"Ik vind het VK op veel vlakken geen goed voorbeeld voor andere landen", zegt Majeed. Maar, zegt hij, dankzij het snelle boosteren is het zorgsysteem niet totáál ontwricht. "De boodschap aan Nederland is dan ook om zo snel mogelijk zoveel mogelijk mensen te boosteren."
