Nederland zit in de achterhoede van Europa als het gaat om boosterprikken. Om dat te veranderen beloofde demissionair minister Hugo de Jonge gisteren een heus boosteroffensief, waarbij het aantal gezette prikken naar 700.000 per week zal worden opgestuwd in de komende weken. Morgen moet daar een uitgewerkt plan voor liggen.
Het uitgangspunt is om bij iedereen binnen zes maanden na de tweede prik een boostervaccin te zetten. Een half jaar geleden hadden 2,8 miljoen mensen in Nederland al twee prikken gekregen. Eigenlijk zouden die hun booster dus nu al gehad moeten hebben, maar volgens Europese cijfers zitten we nu pas op 200.000 gezette prikken.
Bij onze zuiderburen zijn ze eerder begonnen en sneller op gang gekomen met het zetten van het boostervaccin. In september werden er in België tienduizenden prikken per week gezet en in oktober liep dat snel op naar meer dan 100.000 per week. Inmiddels heeft 18 procent van de volledig gevaccineerde Belgen ook een boosterprik gekregen. Hoe kan het dat zij zo op ons voorlopen?
Veel vrijwilligers
Volgens de Belgische viroloog Marc van Ranst is een van de geheimen van de vaccinatiecampagne in België het grote aandeel vrijwilligers. "Iedereen kent wel iemand die als vrijwilliger meehelpt, dat geeft veel goodwill. Al die vrijwilligers zijn ambassadeurs van het vaccinatieprogramma."
Ook Els van Doesburg, de van oorsprong Nederlandse schepen (wethouder) van Antwerpen, roemt de vrijwilligers. Ze is in Antwerpen verantwoordelijk voor de vaccinatiecampagne. "De mensen die hier de prikken zetten zijn allemaal mensen met een medische achtergrond, zoals dierenartsen, medische studenten en apothekers", zegt ze.
"En ze hebben zich allemaal vrijwillig gemeld. We hadden voorzien om onze 65-plussers voor oudjaar de derde prik aan te bieden, maar eigenlijk is die groep al bijna volledig geboosterd."
Vaccinatiedorp
Antwerpen heeft verschillende grote locaties ingericht om op hoge snelheid boosterprikken te zetten. "In Kinepolis, het grootste bioscoopcomplex van de stad, hebben we een vaccinatiedorp ingericht, waar we dagelijks 8000 mensen vaccineren. En er worden ook nog eens 1500 vaccins opgetrokken (klaargemaakt, red.) voor bewoners van woonzorgcentra."
De Belgische regering houdt voor de vaccins verschillende intervalperiodes aan, die gerelateerd zijn aan de afnemende werking per vaccin. Van Janssen neemt de werking snel af. Wie dat vaccin heeft gekregen, zou het beste na twee maanden een boosterprik krijgen. Voor de gevaccineerden met AstraZeneca is dat vier maanden, bij Pfizer en Moderna zes maanden. "Als je bijvoorbeeld AstraZeneca hebt gekregen, krijg je vier maanden later je uitnodiging om hier je boosterprik te komen halen. Dat is de volgorde die we aanhouden, gecombineerd met leeftijd", zegt Van Doesburg.
Voordeel van de eenvoud
Van Ranst zegt dat dit interval grotendeels wordt gehaald. "Maar alles kan beter. Als je het aan virologen of experts vraagt, hadden de prikken al in alle armen gezet moeten zijn."
Nederland houdt geen rekening met de verschillende werking van de vaccins, en hanteert voor iedereen een termijn van zes maanden. "Dat heeft het voordeel van de eenvoud, dan zit iedereen op hetzelfde schema", zegt Van Ranst. "Maar wanneer je de informatie wel hebt en die makkelijk uit een systeem kan halen, dan kan je doelmatiger gaan uitnodigen. Als ik het Janssen-vaccin gekregen zou hebben, zou ik liever wat sneller dan zes maanden die prik krijgen."
Ook in België ging de boostercampagne niet meteen massaal van start, zegt Van Ranst. "In eerste instantie zaten de grote locaties waar eerder gevaccineerd was, zoals beurzen, vol. Dat was een probleem. Maar nu komen die weer vrij, dus kunnen we ze ook weer gebruiken."