Naar verwachting blijven de extreem hoge prijzen en lange levertijden van producten uit China nog minstens tot februari aanhouden. Dat zeggen importeurs en andere kenners tegen Nieuwsuur. Ook retailers hebben hier last van in de aanloop naar Sinterklaas en Kerstmis.
Sinds mei vorig jaar stijgen de prijzen voor containers vanuit China pijlsnel. Op de piek was er sprake van een vertienvoudiging ten opzichte van de situatie voor de coronacrisis.
Speelgoedimporteur Van der Meulen levert aan 2500 speelgoedwinkels en webshops in Nederland. Zo'n tachtig procent van de goederen komt uit China. Directeur René Bakker: "De hoge transportkosten hebben vooral invloed op de prijs van relatief grote artikelen. De prijs van een bingoset is nu verdubbeld. En een trampoline kan volgend jaar 100 euro duurder zijn, omdat het om erg grote dozen gaat."
Ook houtgroothandel Houtwerf haalt een groot deel van de producten, zoals triplex, uit China. Het bedrijf zag de transportkosten van een container uit China vertienvoudigen. Dat die hoge prijzen zo lang zouden aanhouden, had directeur Pieter Verbeek niet verwacht. De prijzen van hout en houtproducten rezen eerder dit jaar al de pan uit en daar komen nu de hoge transportkosten bij. "Voor veel producten is een container gewoon te duur geworden. Dan is de containerprijs hoger dan de waarde van de producten."
'Steeds nieuwe bottlenecks'
Het overzeese transport vanuit China wordt geplaagd door een veelheid aan problemen. In de beginperiode van de pandemie sloten veel Chinese fabrieken hun deuren, maar al snel bleek dat de vraag naar producten juist enorm steeg. De hele transportketen raakte ontregeld en door de grote vraag is het moeilijk om achterstanden in te halen.
"We zien steeds nieuwe bottlenecks ontstaan," zegt Bart de Ruiter van expediteur Explect. Zijn bedrijf regelt transport van deur tot deur vanuit onder meer China. "De blokkade van het Suezkanaal laat nog steeds sporen na. Terminals in China moeten sluiten als er een corona-uitbraak is. En nu zijn er weer grote problemen in Los Angeles en Long Beach." Voor die havens liggen al weken tientallen schepen te wachten om hun vracht te lossen. Volgens Goldman Sachs heeft de vracht een totale waarde van 24 miljard dollar. "Die schepen kunnen niet terug naar China. Uiteindelijk hebben wij daar ook weer last van," aldus de Ruiter.
Voor veel producten is een container gewoon te duur geworden. Dan is de containerprijs hoger dan de waarde van de producten.
Terwijl de prijzen torenhoog zijn, is de leveringszekerheid juist erg laag. Uit cijfers van ING blijkt dat slechts drie op de tien containerschepen op tijd aan komt, terwijl dat voor corona nog acht op de tien was. Dat merkt speelgoedimporteur René Bakker ook: "Ik wacht nog op zo'n vijftien procent van de spullen die we hebben besteld voor Sinterklaas en Kerst. Je krijgt dan een bericht dat je container niet is meegegaan, omdat het schip overladen was. Het is speculeren, maar ik hoor ook dat rederijen containers die ze duurder konden verkopen meenemen. Terwijl ze jouw container laten staan."
Winkelketen Action laat weten dat speelgoed later dan verwacht wordt geleverd, maar wel voor Sinterklaas in de winkels zal liggen. Bol.com zegt dat bepaalde producten mogelijk de komende maanden niet beschikbaar zullen zijn. Blokker heeft nog geen problemen met de levering.
'Tijd van echt goedkoop containervervoer is voorbij'
De krappe markt legt rederijen geen windeieren: ze zullen naar verwachting dit jaar 150 miljard dollar winst maken. "Dat zal misschien volgend jaar nog wat meer zijn," zegt transportexpert Onno de Jong van Ecorys. "Na jarenlange grote verliezen maken de rederijen dat nu meer dan goed."
De Jong denkt dat de oude containerprijzen niet meer terugkomen. "Of de pieken zo hoog zullen zijn als nu hangt af van de economische groei en hoe de logistieke sector met deze disruptie om weet te gaan. Maar met de duurzaamheidsopgave waar de hele keten mee te maken heeft, is de tijd van echt goedkoop containervervoer voorbij."
De importeurs, expediteur Bart de Ruiter en transportexpert Onno de Jong verwachten dat de problemen nog zeker tot februari zullen duren. "Dan is het Chinese Nieuwjaar en gaan alle fabrieken dicht. Dat zou het moment kunnen zijn waarop de transportketen achterstanden kan wegwerken," zegt de Jong. "Maar de onzekerheid is groot. Het zou me ook niet verbazen als het containertransport heel 2022 hoge prijzen laat zien."
Importeurs passen hun bedrijfsvoering aan om te zorgen dat ze nog tegen redelijke prijzen aan hun klanten kunnen leveren, zonder te veel vertraging. Bijvoorbeeld door meer voorraad aan te houden. Houtwerf valt terug op het verleden: driekwart van hun handel wordt nu met bulkschepen vervoerd. "Net als 30 jaar geleden. We zijn weer terug bij af," zegt Pieter Verbeek. René Bakker onderzoek of verpakkingen kleiner kunnen. "Dan vervoeren we minder lucht. Dat scheelt flink in de kostprijs."