Het kabinet maakte vandaag bekend dat er alsnog zo'n 2100 mensen uit Afghanistan worden geëvacueerd. Het is niet duidelijk of iedereen die aan de criteria uit de Kamerbrief voldoet, ook daadwerkelijk op de evacuatielijst staat. Nieuwsuur sprak een man die bijna een jaar lang als communicatiestrateeg werkte voor Crosswise Works, een project dat door het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gefinancierd. Hij weet niet of zijn naam op de lijst staat.
De man vreest voor zijn leven en dat van zijn zwangere vrouw. Om veiligheidsredenen wil hij anoniem blijven. Zijn naam is op de redactie bekend.
"We gaan alleen in geval van nood naar buiten. Het is vreselijk momenteel. De Taliban zeiden wel dat ze niet zouden optreden tegen degenen die met de buitenlanders gewerkt hadden, maar dat is niet waar. Ze zoeken al naar mensen die maar één dag met buitenlandse organisaties hebben doorgebracht."
Geduld
In de Kamerbrief wordt gesproken over twee groepen die in aanmerking komen voor evacuatie. Het gaat om de tolken en andere 'hoog profiel'-medewerkers van de Nederlandse troepen, én om 'ngo-medewerkers met een zichtbaar profiel en een directe link met Nederland'.
De man die Nieuwsuur sprak werkte bijna een jaar voor Crosswise Works. "Ik heb contact opgenomen met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Daar zeiden ze dat we geduld moesten hebben. En niet iets concreets als: u staat op de evacuatielijst. Als ik niet geëvacueerd word, dan is er uiteindelijk niemand om jullie te laten weten dat ik dood ben. "
Bij een vrouwenactivist in Kabul die veel in het nieuws is geweest, is het redelijk makkelijk om te zeggen dat ze welkom is. Maar wat als het gaat over een activist die veel meer in de lokale gemeenschap bezig is geweest, bijvoorbeeld in Uruzgan?
Volgens Anne Kwakkenbos van hulporganisatie Cordaid leven er nog veel vragen. "Betekent dit een afbakening? Betekent dit dat het hierbij blijft?" Over de lijsten met mensen is veel meer duidelijkheid nodig, zegt Kwakkenbos. "Ik durf te zeggen dat wij een redelijk beeld hebben van met wie we hebben gewerkt, maar ook wij zijn niet perfect."
In een gezamenlijke verklaring schrijven hulporganisaties waaronder VluchtelingenWerk Nederland, Cordaid en Free Press Unlimited zich grote zorgen te maken om een aantal groepen die nog achter dreigen te blijven in Afghanistan, ook omdat onduidelijk is welke groepen als 'hoog profiel' of 'zichtbaar' worden aangemerkt en welke niet.
"Zo is het bijvoorbeeld onduidelijk of de bewakers en chauffeurs voor defensie die eerder wél onder de motie-Belhaj vielen, nu nog kans maken op evacuatie", staat in een gezamenlijke verklaring.
Gevoeligheden
Kwakkenbos zegt goed te begrijpen dat bijvoorbeeld de zichtbaarheid wordt genoemd. "Alleen is dat heel makkelijk te zeggen vanuit een veilig Nederland. Het hangt erg van regio en locatie af. Bij een vrouwenactivist in Kabul die veel in het nieuws is geweest, is het redelijk makkelijk om te zeggen dat ze welkom is. Maar wat als het gaat over een activist die veel meer in de lokale gemeenschap bezig is geweest, bijvoorbeeld in Uruzgan? Zij heeft misschien niet met haar hoofd in de krant gestaan, maar het is wel bekend in de gemeenschap dat zij zich heel actief inzette voor politieke participatie. Daar zitten gevoeligheden in die wel uitgezocht moeten worden."