Het aantal ziekenhuizen dat de Spoedeisende Hulp (SEH) tijdelijk moet sluiten, loopt op. Dat ziet de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (NVSHA). Er is te weinig gekwalificeerd personeel en het aantal patiënten met complexe problemen stijgt.
"Het laatste jaar is het ongekend", zegt David Baden, voorzitter van de NVSHA. "We zien dat ziekenhuizen die nog nooit een sluiting hebben moeten afkondigen, nu patiëntenstops hebben."
Er is geen landelijke registratie van het aantal sluitingen van de Spoedeisende Hulp, maar Baden ziet de drukte in heel het land toenemen. "We horen van al onze collega's dat er een enorme druk is, waardoor het ook gewoon niet meer leuk is. Je wil gewoon goede zorg kunnen leveren en niet het gevoel hebben dat je met je rug tegen de muur staat."
Tekort aan personeel
Ook SEH-arts Joris Holkenborg van het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem ziet het op zijn afdeling steeds drukker worden. "Vaak hebben we rond 17.00 uur dertig tot veertig patiënten tegelijk op de vloer. Dan kan het gebeuren dat je vol raakt. Soms hebben we nog wel bedden, maar geen verpleegkundigen om de zware zorg te leveren."
Het afgelopen jaar moest het SEH in Rijnstate vijf keer dicht. Door het tekort aan vooral gespecialiseerde verpleegkundigen, is het lastig om het rooster rond te krijgen. Ondertussen groeit de stroom aan patiënten met steeds complexere problematiek.
Ze vrezen in het ziekenhuis een nieuwe coronagolf en griepepidemie. "Ik maak mij vooral zorgen om het verpleegkundig team", zegt arts Holkenborg. "Er zijn al tekorten en ze werken onder grote druk. Als er nog meer verpleegkundigen wegvallen, bijvoorbeeld door ziekte, dan vraag ik me af hoe het eruit gaat zien."
Het geeft onzekerheid voor patiënten.
Het zorgpersoneel is in de coronacrisis tot het uiterste gegaan, maar de druk op de zorg neemt niet af. Sterker: die neemt alleen maar toe. Het is zelfs onhoudbaar om in de toekomst dezelfde zorg te blijven leveren, zegt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR).
Het wordt te duur en er is te weinig personeel beschikbaar. In 2060 moet één op de drie werknemers in de zorg werken, aldus de WRR. Nu is dat één op de zeven.
Het is nu al zeer lastig om aan goed gekwalificeerd personeel te komen. Overal in de zorg is er een tekort aan personeel. In de ziekenhuizen, de GGZ, de thuiszorg, de jeugdzorg en ook de huisartsen kampen met personele problemen.
Huisarts Paul Prinsen Geerligs houdt de praktijk in Amsterdam Nieuw West draaiende met waarnemende huisartsen. Van de zes huisartsen zijn er drie in vaste dienst. De rest van de diensten wordt opgevuld met waarnemers. "Het geeft onzekerheid voor patiënten. Ze krijgen vaak een andere arts te zien", zegt de huisarts.
Ook in de huisartsenpraktijk leidt het tekort aan personeel tot sluitingen: op sommige dagen was er recent geen spreekuur. "De praktijk was op die dagen alleen voor spoedzorg open. De andere zorg moest uitgesteld worden tot de volgende dag, omdat we niet genoeg capaciteit hadden."
Keuzes maken
Het is tijd om samen met de politiek en samenleving keuzes te maken, zegt Baden van de NVSHA, met als centrale vraag: welke zorg is zinnig en welke niet?
"We willen graag zorgen voor mensen en daarom leveren we veel zorg. Maar we moeten kijken naar wat het leven van mensen verbetert", stelt Baden. "Op de SEH doen we bijvoorbeeld veel diagnostiek. Soms wil ik toch even iets uitsluiten. Achteraf denk ik dan: waarom heb ik dit nu gedaan? Ik zou daarin graag gesteund willen worden door de maatschappij en de politiek. Je moet nu het risico lopen dat er af en toe wat gemist wordt."
Huisarts Prinsen Geerligs: "Ik denk ook dat het kan. Als we kijken naar de corona-epidemie: toen er een tekort aan vaccins was, heeft de overheid besloten wie wanneer een prik krijgt. Dit gebeurde met inspraak van experts. Ik denk dat de regering dat goed kan wegen en dat dit de mooiste manier is om democratisch te besluiten welke zorg we kunnen leveren."
