Nederland kent 220.000 mensen die werken, maar toch in armoede leven. Daarnaast is er een grote groep mensen die meer verdient dan het minimum, maar door hoge lasten toch niet of nauwelijks rondkomt. De Sociaal-Economische Raad (SER) onderzocht hoe dit kan en doet nu aanbevelingen om dit probleem op te lossen.
SER-voorzitter Mariëtte Hamer zegt in Nieuwsuur dat er veel moet gebeuren. Een van de adviezen is dat het minimumloon omhoog moet. "Als er een kabinet is om dat te regelen, dan hoop ik dat dit doorgaat. De nood is hoog." Daarnaast benadrukt ze het belang van 'fatsoenlijke' contracten. "We moeten af van de nulurencontracten."
Je moet keuzes maken tussen je kinderen, dat is keihard.
Een derde van het totaal aantal mensen dat in armoede leeft, heeft een baan. Het gaat vaak om mensen die graag willen werken, maar om verschillende redenen toch te weinig inkomen hebben om noodzakelijke uitgaven te betalen.
Zoals Khadija Tahiri-Hyati (52), moeder van twee kinderen. Haar zoon zit op voetbal, maar voor haar dochter kan ze geen sport betalen, zegt ze. "Dat is wat pijn doet, je moet keuzes maken tussen je kinderen, dat is keihard."
Kapotte wasmachine is een probleem
Khadija werkt veertig uur als schoonmaakster, haar man is deels afgekeurd. Ze verdient net te veel om in aanmerking te komen voor huursubsidie. Ook voor bijzondere bijstand komt ze niet in aanmerking, dus als haar wasmachine stukgaat moet ze een nieuwe kopen op afbetaling. Dat betekent dat ze zich toch weer in de schulden moet steken en andere uitgaven niet kan doen.
Meer werken dan veertig uur is voor haar niet haalbaar. Stoppen met werken en leven van een uitkering vindt ze geen optie; ze houdt van haar werk. "Het is een fijn vak. En je beoefent een vak wat keihard nodig is, maar je kan er niet van leven."
'Kwart miljoen mensen uitgebuit'
De SER adviseert in haar rapport onder meer om iets te doen aan het minimumloon. Vicevoorzitter Kitty Jong, van vakbond FNV, ziet daar ook een deel van de oplossing in. Ze vindt dat er in de huidige situatie zelfs sprake is van uitbuiting. "Hier zien we dat een kwart miljoen mensen wordt uitgebuit, in armoede werkt. Daar kan geen sprake van zijn, dus moet het minimumloon omhoog naar 14 euro."
De vakbond vindt sowieso dat de lonen omhoog moeten. Naast de groep die officieel te boek staat als 'werkende armen' is er een veel grotere groep werkenden die door de hoge lasten van huur, energie en boodschappen maar met moeite rond weet te komen. Of die groep groter is geworden door de coronacrisis is op basis van de SER-rapportage niet te zeggen, die cijfers dateren van 2017. Voorzitter Hamer vermoedt dat het aantal is opgelopen.
Bianca Grootfaam heeft vaak tijdelijke contracten met (te) weinig salaris. Ze zoekt een fatsoenlijke baan en wacht terwijl we haar spreken op een belangrijk telefoontje:
Ook Jolanda Nijenhuis (58) is een werkende arme. Ze heeft vaak tijdelijke contracten met weinig zekerheid en weinig inkomsten. Ze heeft nu al moeite om rond te komen, en maakt zich zorgen over haar pensioen. "Als uitzendkracht bouw je bijna niets op. Het eerste halfjaar bouw je niks op en vaak sta je na anderhalf jaar weer op straat."
Jolanda denkt dat ze na haar 67e nog door moet werken om de eindjes aan elkaar te knopen. Zeker omdat haar man ernstig ziek is. "Hij heeft longkanker in een vergevorderde fase. Als hij komt te overlijden, dan weet ik dat ik door moet blijven werken."
Ook voor Jolanda is stoppen met werken geen optie, ook al is dat financieel misschien wel net zo aantrekkelijk: "Nee, no way. Dat is een stuk trots, nou raak je mij echt."
