In Afghanistan is al ruim 24 uur een Nederlandse evacuatie-operatie bezig, maar die verloopt moeizaam. Een onbekend aantal Nederlanders zit in ieder geval in één bus te wachten, vlak bij het vliegveld. Maar ze komen niet verder. De evacués hebben geen Nederlandse militairen gezien, terwijl de Taliban duidelijk aanwezig zijn en zelfs een van de Nederlandse bussen binnenkomen.
Nieuwsuur heeft sinds gisteren contact met de evacués. Ze werden toen opgeroepen om zich te verzamelen op een locatie, die wij vanwege veiligheidsrisico's niet bekendmaken.
De evacués vertrokken in een konvooi van bussen - met mensen uit verschillende landen - naar het vliegveld. In ieder geval één bus staat nog vast en van de andere bussen is niet bekend of ze aangekomen zijn bij het vliegveld.
"Niemand mag weten dat er veel mensen zijn hier binnen. In Afghanistan kan alles gebeuren. Er komt nu iemand naar me toe, die zegt dat ik mijn telefoon moet uitzetten", zegt een van de evacués in een spraakbericht.
Er komen nu Taliban de bus in. Ik kan niet zo goed meer zeggen wat er gebeurt.
Onderweg zien ze veel Taliban en vlak bij het vliegveld komen ze stil te staan. "Er staan hier heel veel bussen. De Taliban controleren papieren. Het duurt lang. Onze bus staat helemaal achteraan de rij. Overal zijn Taliban. Er is geen begeleiding. Er zijn ook geen Nederlandse militairen bij."
Ze komen niet meer verder. De hele dag staat de bus op nog geen kilometer van het vliegveld. "We zitten nu al zes uur in de bus. Het is warm. Er zijn kinderen. Er komen nu Taliban de bus in. Ze zijn in de bus. Ik kan nu niet zo goed meer zeggen wat er gebeurt", zegt de evacué.
Op deze beelden is te zien dat de Taliban een van de bussen zijn binnengekomen:
Het ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigt tegenover Nieuwsuur dat er een evacuatie-operatie bezig is. Verdere informatie wil het ministerie "vanwege de veiligheid" niet kwijt.
'Heel ingewikkeld'
Defensieminister Ank Bijleveld zei vandaag dat het "heel ingewikkeld" wordt om na vrijdag nog mensen te evacueren. Minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken zei dat het kabinet er - "tegen de klok in" - alles aan doet om zo veel mogelijk mensen naar het vliegveld te krijgen. Tegelijkertijd zegt Kaag met "grote zekerheid" te stellen dat niet iedereen kan worden opgehaald.
De Taliban lijken sinds gisteren een steviger standpunt te hebben als het gaat om wie er nog mag vertrekken en wie niet. De sfeer rond het vliegveld wordt "grimmiger", aldus het kabinet, en het is "zeer aannemelijk" dat de druk en chaos rond het vliegveld de komende dagen toeneemt.
De militairen weten wat ze moeten doen. Hoe moeilijk het ook is.
Mart de Kruif, die als NAVO-commandant leidinggaf aan 45.000 militairen in Afghanistan, pleit ervoor de militairen zoveel mogelijk handelingsvrijheid te geven. "Wat we níet moeten doen, is vanuit Den Haag met een hele lange schroevendraaier de militairen aansturen. Die weten wat ze moeten doen, hoe moeilijk het ook is."
Verder geeft De Kruif "een advies voor op de korte termijn" aan de Nederlandse regering. "Je moet één ding doen en dat is naar president Biden bellen en zeggen: stop eens met die blokkades van de Taliban, maak het vliegveld zoveel mogelijk open."
De oud-commandant vreest dat het "vreselijke" laatste dagen gaan worden in Kabul. "Een mooie transitie, die zonder frictie gaat, zie ik niet gebeuren. Ik denk dat het zwarte dagen gaan worden."
