Het hoge aantal besmettingen dat nu zorgt voor extra maatregelen, was niet te voorspellen. Dat zegt OMT-lid en microbioloog Marc Bonten. "We wisten dat de deltavariant dominant zou worden. En dat deze veel besmettelijker is. Maar we hebben niet kunnen voorzien dat er 20 tot 30 superspreadevents zouden plaatsvinden in twee weekenden."
Het kabinet wilde in het oorspronkelijke plan van de routekaart pas op 21 juli versoepelen. Maar omdat het aantal besmettingen en ziekenhuisopnamen snel afnam, kwamen de versoepelingen veel eerder.
Bij het bekendmaken zat de grote zorg vooral bij het terugdraaien van de mondkapjesplicht en het minder thuiswerken, zegt Bonten. "Maar eigenlijk zat het gevaar in het weer toestaan van evenementen, die we zo goed gingen controleren. Dachten we. En dat heeft gefaald."
Met de kennis van nu zouden we het nooit zo hebben gedaan.
Volgens Bonten zag het Outbreak Management Team de verspreiding aankomen. Er werd rekening gehouden met een opleving in de tweede helft van de zomer. Die zou door de vaccins worden gedempt. Bonten: "Nu is het veel sneller gebeurd. Dat hebben we niet zo ingeschat. Want dan was we het advies natuurlijk nooit gegeven."
Op het moment van het schrijven van het advies waren er 918 besmettingen. Nederland was één van de weinige landen met flinke versoepelingen, bij een relatief hoge besmettingsgraad.
Bonten vindt 'verantwoordelijk' een groot woord voor het OMT-advies. "We doen dit met zijn allen. Maar als ik voor mijzelf praat: met de kennis van nu zouden we het nooit zo gedaan hebben."
Van kroeg naar kroeg
Bij de Fieldlab-evenement is volgens hem goed gekeken naar wat er veilig kan. "Dat waren allemaal heel gecontroleerde experimenten. Nu moesten we een sprong in het diepe maken, waarbij je altijd risico moet nemen. Ik hoorde nu dat duizenden jongeren van kroeg naar kroeg trokken. Dat kun je vooraf ook niet testen. De conclusie is heel duidelijk: dat heeft gefaald."
Bij Testen voor Toegang adviseerde het OMT dat een test 24 uur geldig mocht zijn. Het kabinet heeft daar 40 uur van gemaakt. Bonten: "Je hebt dan kans dat een test nog negatief is, terwijl iemand al wel besmettelijk aan het worden is. Hoe langer die duur daartussen is, hoe groter de kans wordt. Als je met een negatieve test twee dagen op kroegentocht gaat, dan heb je geen ideale situatie."
De volledige toename van het aantal besmettingen komt volgens het OMT voor rekening van de leeftijdsgroep 18-30 jaar. Veel clusters zijn te linken aan horeca en feestjes.
Toch was deze snelle verspreiding volgens Bonten niet te voorzien. "Er waren maatregelen, afspraken over testen. Daar hebben wij op vertrouwd. Die maatregelen hebben niet goed gefunctioneerd. Dan moet je ook weer heel snel op de rem gaan trappen. Dat gebeurt nu binnen een week."
