Al jaren ligt Tata Steel in IJmuiden onder vuur. Vandaag maakt de staalfabriek bekend dat het versneld milieumaatregelen neemt, om de geur-, stof- en geluidoverlast te verminderen. Maar de onrust rondom het bedrijf wordt er niet minder om. En het krijgt mogelijk ook nog te maken met meerdere strafzaken en dwangsommen.
"We moeten, maar we wíllen deze maatregelen ook nemen. Want we wonen zelf ook allemaal in deze regio", zegt directeur Hans van den Berg in Nieuwsuur. Het bedrijf kondigt aan 300 miljoen euro uit te geven aan milieumaatregelen. De plannen zijn niet nieuw, maar het bedrijf zegt nu sneller maatregelen te nemen.
Dirk Weidema, voorzitter van Milieuplatform IJmuiden, verwacht niet dat Tata Steel de aangekondigde maatregelen nakomt. "Alles wat Tata doet, doen ze reactief. Alleen onder extreme druk gaan ze door de bocht. Ik heb er geen enkel vertrouwen in dat het met die 300 miljoen euro goedkomt."
Met 'extreme druk' doelt Weidema in dit geval onder meer op de aangifte tegen Tata Steel vorige week, van ruim duizend mensen. Zij zeggen dat Tata Steel "willens en wetens zeer gevaarlijke en kankerverwekkende stoffen" blijft uitstoten.
Het RIVM publiceerde vorige maand een onderzoek naar de luchtkwaliteit rondom de fabriek. Daarin wordt geconstateerd dat de omwonenden vaker last hebben van acute gezondheidsklachten dan elders in Nederland. Het gaat hierbij om hoofdpijn en misselijkheid, maar ook om hartklachten, diabetes en longkanker. Ook het Integraal Kankerinstituut Nederland constateert na onderzoek dat mensen in de regio vaker longkanker krijgen.
De maatregelen zijn voor de bühne.
Om de overlast te verminderen, gaat Tata Steel onder meer schermen plaatsen en bunkers afdekken, zodat er minder stof wordt verspreid. Het bedrijf gaat zelf meten of de maatregelen effect hebben. Dat laatste schiet bij Linda Valent van Dorpsraad Wijk aan Zee in het verkeerde keelgat. "Het is 'wij van wc eend'. De maatregelen zijn voor de bühne."
"Ik ben het vertrouwen in het bedrijf volledig kwijt. Maar ook het vertrouwen in de overheid, als ze niet heel streng en duidelijk optreden en opkomen voor de gezondheid van de omwonenden", zegt Valent.
Hoe gaat Tata Steel het vertrouwen terugwinnen bij de omwonenden? "Door deze maatregelen daadwerkelijk uit te voeren", zegt directeur Hans van den Berg. "En we gaan meer contact zoeken met de inwoners. Meer kijken naar hoe de mensen in het dorp het ervaren."
Bovenop de aangifte van de 1100 omwonenden, lopen nog andere zaken. Het Openbaar Ministerie wil Tata Steel vervolgen vanwege een overtreding van de milieuvergunning. De staalproducent zou niet genoeg zijn best hebben gedaan om de verspreiding van stof te voorkomen. En daar blijft het niet bij: het OM heeft in totaal vier zaken tegen Tata Steel lopen, meldt een woordvoerder aan Nieuwsuur.
De Omgevingsdienst heeft Tata Steel ook nog eens elf 'last onder dwangsommen' opgelegd. Deze gaan onder meer over stikstofoxiden, zogenaamde 'rauwe kooks' en stofoverlast en ook brandveiligheid van de kantoorgebouwen.