Private lease neemt een enorme vlucht. Zo groeide de autolease-markt de afgelopen vijf jaar met zo'n duizend procent, zegt de Autoriteit Financiële Markten (AFM). De stichting SIDN, die domeinnamen registreert, telde al 664 websites voor private lease.
Vanwege strenge regelgeving is het voor consumenten moeilijker om leningen af te sluiten voor bijvoorbeeld een wasmachine. Er zijn sindsdien dan ook een stuk minder aanbieders die consumentenleningen aanbieden. Het aantal aanbieders waar mensen producten kunnen leasen is daarentegen fors toegenomen.
Ook is de keus aan leaseproducten fors uitgebreid: van een wasmachine tot een bakfiets en zelfs een paard. Gemiddeld gaat het om ruim tien abonnementen per consument. Daaronder vallen ook een Netflix-, Spotify- en een telefoonabonnement.
Joost Keet is een enthousiaste leaser. Hij heeft zijn bakfiets, droger, iPad, camera en computer geleased. "Ik heb nu altijd het nieuwste model en altijd een goed werkend apparaat." Hij is zich bewust van de hogere kosten dan wanneer hij de producten zelf zou kopen. "Ik betaal ook voor de service, die vind ik fijn. En als ik de bakfiets niet meer nodig heb, lever ik hem in."
Toezicht
Toch maakt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart zich zorgen over het gemak van private lease. "Veel mensen hebben geen zicht meer op het aantal abonnementen dat ze hebben."
En ook de voorwaarden van de private lease-contracten zijn volgens het Nibud zeer onvoordelig. "Als je vijf jaar lang vijftig euro voor een bank betaalt, is hij twee keer zo duur als wanneer je de bank meteen zou kopen. Sommige mensen hebben dat geld niet en begrijpen niet wat ze afsluiten", zegt Vliegenthart. Bovendien moet je aan het einde van de looptijd het product ook nog eens inleveren, ook al heb je het al twee, drie en soms zelfs vier keer betaald.
Het Nibud én de AFM trekken daarom aan de bel bij het ministerie van Financiën. "Wij willen dat private lease onder toezicht komt en dat er vergelijkbare regels gaan gelden als voor consumptief krediet", zegt Eva-Lotte Bakker van de AFM.
Niet goed lezen wat er in het contract staat, het overkwam ook kok Donovan Kraag. Hij leaset een auto en kwam in de problemen na het wegvallen van inkomsten:
Juist kwetsbaren lopen gevaar in de schulden te belanden door het gebrek aan regels rondom private lease. Vooraf wordt zelden gekeken of de koper van een private lease-product financieel stabiel genoeg is om een contract van meerdere jaren af te sluiten. Niet alleen consumenten, maar ook ZZP'ers als kok Donovan kunnen daardoor in de problemen raken.
"Aanbieders van private lease-producten moeten kunnen controleren of klanten de maandelijkse kosten kunnen betalen. En dat gebeurt nu nauwelijks", zegt Bakker. De manier waarop aanbieders de financiële draagkracht van consumenten toetsen, verschilt nu nog enorm.
Het ministerie van Financiën doet onderzoek naar de markt van private lease. Het onderzoek maakt deel uit van een groter plan om de financiële weerbaarheid van consumenten te verbeteren. De resultaten worden nog dit voorjaar verwacht.
