Een pakket aan noodmatregelen van tientallen miljarden euro's van de Nederlandse regering en voor de hele EU ook nog eens 750 miljard euro van de Europese Centrale Bank. Allemaal stappen om onze economie, die langzaam tot stilstand komt door de coronacrisis, overeind te houden. Is het genoeg en hoe komen we straks weer uit de ellende?
"Een diepe recessie lijkt onontkoombaar", voorspelt econoom Mathijs Bouman. "We zitten nu in een heel gekke stilte voor de storm." Vanochtend kregen we nog het positieve bericht dat de werkloosheid in februari verder is gedaald tot 2,9 procent, het laagste percentage sinds 2003. "Maar dat betekent helemaal niks", zegt Bouman. "Want nu liggen bedrijven stil en stort de productie in."
Het verschil met eerdere recessies is dat we nu te maken hebben met een 'kunstmatige recessie': het overkomt ons niet, maar de overheid heeft besloten een deel van de economie uit te zetten. "Daarmee hebben we nu dus niet te maken met een probleem aan de vraagkant, maar ligt het aan het aanbod", legt Bouman uit. "Anders: het is niet dat we niet meer willen eten, maar de kok staat niet achter het fornuis omdat hij niet meer mag koken."
'Open einderegelingen'
Zowel de ECB als de Nederlandse overheid en de banken hebben daarom noodmaatregelen uit de kast getrokken. Die maatregelen zijn gericht op het aanbodprobleem. "Wij moeten stoppen met ons restaurantbezoek en daarom moeten de maatregelen ervoor zorgen dat de restaurants nog wel genoeg geld hebben. Zo hopen ze dat als deze crisis over bijvoorbeeld drie maanden voorbij is, de bedrijven er nog zijn."
Ook hopen ze dat faillissementsverkopen met het extra geld voorkomen worden. "Omdat bijvoorbeeld de machines, die anders uit nood verkocht moeten worden, na de crisis weer nodig zijn."
Het kabinet presenteerde gisteren het "grootste noodpakket" dat Bouman ooit heeft gezien:
Het pakket aan maatregelen moet ervoor zorgen dat de economie straks, na de crisis, snel weer kan opstarten en dat we niet in een neerwaartse spiraal eindigen. Maar of het genoeg is, is maar de vraag. Want als deze periode een tijdje aanhoudt, zal er een verschuiving komen van een probleem in aanbod naar een probleem in vraag. "Als mensen werkloos worden of minder inkomsten hebben, gaan ze zich inhouden. Dat zie je nu al gebeuren", zegt Bouman.
Daarom zijn de maatregelen zogenoemde 'open einderegelingen'. "De banken, regeringen en de ECB willen daarmee ook vertrouwen uitstralen dat ze met zulke noodpakketten nog wel even door kunnen gaan."
En daarmee gaat het volgens Bouman niet om hoe lang de economie nog gespekt kan worden, maar hoe lang die maatregelen voor bijvoorbeeld restaurants en cafés nog nodig zijn. "En wanneer dat is, zou ik niet weten."
