Het besluit van Ajax en PSV om tijdens de winterstop naar Qatar af te reizen voor een trainingskamp stuit op steeds meer kritiek. Qatar neemt het niet al te nauw met de mensenrechten en bij de bouw van de stadions voor het WK voetbal in 2022 zijn veel doden gevallen. Maar daar hebben de clubs het liever niet over.
Volgens Edwin van der Sar, algemeen directeur van Ajax, heeft sport niets met politiek te maken. "We zijn een voetbalclub, geen politieke partij", zei hij in november. En Toon Gerbrands, algemeen directeur van PSV, zei eerder dat hij zich niet bezighoudt met mensenrechten. Hij heeft die discussie "lang geleden" achter zich gelaten.
Mensenrechtenadvocaat en directeur bij Human Rights Watch Minky Worden noemt de twee topclubs naïef. "Als zij afreizen naar een land als Qatar helpen ze dat land om aan 'sportwashing' te doen. Dat betekent dat het land de sport, clubs en spelers gebruikt om de ernstige mensenrechtenschendingen weg te poetsen."
Dood door de hitte
Worden vertelt dat er in Qatar 2 miljoen arbeiders bezig zijn met de voorbereidingen voor het WK voetbal. "De helft daarvan werkt in de bouw van stadions en infrastructuur, de andere helft in de dienstensector." Er is volgens haar sprake van moderne slavenarbeid. "Deze mensen hebben totaal geen rechten."
Qatar ligt zwaar onder vuur, omdat bij de bouw van de stadions de arbeiders flink werden uitgebuit en onder zeer slechte omstandigheden moesten werken. Er vielen honderden doden onder de werklieden door de hitte en de onveilige omstandigheden, zo meldde de Britse krant The Guardian.
"Nederlandse clubs zouden niet moeten willen spelen in stadions waar arbeiders zijn gestorven bij het bouwen", zegt Worden. "En er zijn meer problemen in Qatar. lhbt'ers worden niet beschermd en de persvrijheid wordt onderdrukt. Dat zijn zaken die in Nederland juist heel belangrijk worden gevonden."
Neem als club verantwoordelijkheid voor mensenrechten en zet dat niet opzij voor geld.
Ze benadrukt dat de clubs vrij zijn om te trainen waar ze willen, ook als ze daarvoor betaald worden. Ajax houdt een miljoen euro over aan de trip naar Qatar. "We zeggen juist: als je de mogelijkheid hebt om naar zo'n land te gaan, doe dat dan. Maar gebruik die mogelijkheid om de Nederlandse waarden uit te dragen."
Ze gelooft dat sport dan eraan kan bijdragen de wereld beter te maken. "Clubs moeten hun eigen waarden naleven en niet die van het land waar ze naartoe gaan. Dat geldt niet alleen voor Qatar, maar bijvoorbeeld ook voor China of Saudi-Arabië. Neem als club verantwoordelijkheid voor mensenrechten en zet dat niet opzij voor geld."
