Mensensmokkelaars lijken van tactiek veranderd. Eerder werden mensen met grotere rubberboten vanuit Libië de zee opgestuurd, hopend op een reddingsactie. Nu geven de smokkelaars migranten kleine bootjes om daarmee van Tunesië naar de Italiaanse kust te varen. Het is een kortere, meer comfortabele overtocht. Eenmaal in Italië gaan de migranten op eigen houtje aan land.
Uit een net verschenen rapport blijkt dat migranten uit andere landen deze route steeds vaker nemen. Ook steken steeds meer minderjarige Tunesiërs over. Zij weten dat ze vanwege hun leeftijd niet teruggestuurd kunnen worden.
Onze Europa-correspondent Saskia Dekkers ging naar Lampedusa, het zuidelijkste eilandje van Italië om een reportage te maken of dit fenomeen, vanavond in Nieuwsuur.
Het rapport is van de hand van de Italiaanse officier van justitie Salvatore Vella. Hij schreef het vorige maand voor de Verenigde Naties en noemt daarin een groeiend fenomeen: migranten die op eigen houtje vanuit Tunesië naar Italië varen.
De officier van justitie wijst op een bootje dat net op Lampedusa is aangekomen. "Ze zijn zelf de haven ingevaren." Het bootje heeft een reservemotor en zelfs warme jassen en bidons vol benzine. Een luxe vergeleken met de eerdere manieren waarop migranten werden gesmokkeld. "Dat toont aan dat de reizen uit Tunesië veiliger zijn", verklaart Vella. "In vergelijking met de illegale reizen waar we aan gewend waren, kunnen we dit vergelijken met een businessclass."
Telkens nieuwe praktijken
Het kleine Italiaanse eiland heeft vijfduizend inwoners. Bijna iedereen op het eiland heeft persoonlijk met migranten te maken gehad. "Alleen afgelopen nacht al, zijn 160 mensen aangekomen", zegt Vella. Het zijn vooral Tunesiërs, blijkt uit de officiële cijfers: ruim vijfduizend in 2018. Dit jaar leek het rustiger. Maar in september kwamen plotseling drie keer zo veel bootjes aan land als in dezelfde maand een jaar eerder. De ruim tweeduizend migranten kwamen bijna allemaal uit Tunesië.
Vella waarschuwt dat daar de migranten die via de nieuwe zogenoemde 'businessclass' komen, er nog niet bij zitten. "Er komen nu meer migranten zelfstandig binnen, dan dat er worden opgepikt van boten die uit Libië komen."
De autoriteiten moeten zich sneller aanpassen aan de telkens nieuwe praktijken van de smokkelaars, schrijft de officier van justitie in rapport aan de VN. Hij ziet weinig in meer marineschepen om migranten op te zee te onderscheppen. "Blokkades op zee zijn moeilijk te handhaven. We pakken daar alleen de kleine jongens mee, niet de grote smokkelaars."
In zijn rapport aan de VN pleit Vella dan ook voor meer samenwerking en informatie-uitwisseling tussen landen en een betere gezamenlijke database van migranten.
