Gisteren was het de dag van de schok en verbijstering na de liquidatie van advocaat Derk Wiersum, vandaag de dag van maatregelen. Zo wil minister Ferd Grapperhaus een speciale brigade optuigen die de drugscriminaliteit gaat aanpakken. De suggestie werd eerder gedaan door het CDA en politiebond NPB. Grapperhaus zei vandaag dat dat idee hem erg aanspreekt.
De brigade, die onder de Nationale Politie komt te vallen, moet gespecialiseerde kennis hebben over drugsbendes. Ook moet de brigade een belangrijke schakel worden tussen de digitale recherche en andere politiediensten in Nederland, Europol en de diensten in andere landen.
Lex Mellink, oud-politiechef bij de politie(regio) Utrecht en oud-directeur van de politieacademie, heeft wel een advies aan de minister. "Zo'n eenheid moet niet gericht zijn op het bestrijden van drugscriminaliteit. Die moet gericht zijn op het afpakken van geld. Dat vergt een andere manier van rechercheren. Een manier die meer gericht is op het vergaren van data en het met algoritmes komen."
Lachertje
De oud-politiechef refereert aan de honderden miljoenen die topcriminelen verdienen. "De jaarlijkse omzet naar crimineel vermogen dat gaat de begroting van menig klein land te boven, 22 miljard volgens een recent onderzoek in Amsterdam. Politie en justitie pakt ongeveer 200 miljoen per jaar af, dat is een lachertje", zegt Mellink.
The war on drugs is volgens Mellink een geheel verkeerde aanpak, al decennialang. "Die levert alleen maar een boel doden op en weinig verandering. We moeten zorgen voor een breder samenspel."
Hij zegt dat ondermijning en het creëren van een positie in de bovenwereld het doel is van criminelen. "Geld is de drijfveer, niet drugs. De zoektocht is maar voor een klein percentage geografisch, de zoektocht naar het geld is pas echt belangrijk. Dus ik zie een belangrijke rol voor de Belastingdienst in samenwerking met opsporingsdiensten. Andere opsporingsdiensten dus dan traditionele opsporingsdiensten."
Een brigade als onderdeel van de Nationale Politie ziet Mellink ook als problematisch. "De Nationale Politie wordt direct geleid door Justitie en Veiligheid. De justitiële manier van kijken domineert daar. De justitiële manier van kijken moet gecombineerd worden met een bestuurlijke kijk op criminaliteit", vindt hij.
"Dat vergt een andere aanpak. Namelijk partijen samenbrengen. Dat gebeurt nu soms, maar veel te incidenteel en niet structureel ingericht. De miljoenen die daar voor nodig zijn moeten niet alleen naar de politie, maar die moeten veel breder worden besteed."
Wonderlijke parallellen
Mellink trekt een parallel met de nieuwe GGZ-wet naar aanleiding van de moord op Els Borst. "Uiteindelijk heeft een onderzoekscommissie een vernietigend rapport geschreven over de kennisuitwisseling en samenwerking. Daar zie ik wonderlijke parallellen met het verhaal van de minister op dit moment: eerst een gruwelijk incident met een advocaat en daar komt een maatregel uit."
Mellink adviseert een goed onderzocht plan. "De politie, belastingdienst, lokale overheden, vergunningverdelers, horen daar allemaal bij. Er moet gezocht worden naar mensen die een bijdrage kunnen leveren. Het gaat om geld en patronen en het zichtbaar maken van geldroutes en daarmee aan de slag te gaan."
