Wat was Rusland precies aan het testen toen donderdag een nucleair ongeluk plaatsvond op een militaire basis in het noordwesten van het land? Rusland zelf heeft het over een 'experimentele raket', Amerikaanse experts zeggen te weten dat het gaat om een nieuwe raket aangedreven door kernenergie.
Die superraket werd vorig jaar door president Poetin aangekondigd. "Toen dachten we, 'dit is bluf, sciencefiction'", zegt nucleair-deskundige Sico van der Meer van instituut Clingendael. "Het zou heel wat zijn als de Russen hier daadwerkelijk mee bezig zijn."
De raket, door de NAVO Skyfall genoemd, drijft zichzelf nucleair voort en heeft dus geen brandstof nodig en kan oneindig blijven vliegen. Het idee hierachter is dat de raket niet te detecteren valt door het toekomstige Amerikaanse anti-raketsysteem, zegt Van der Meer. "Dat systeem traceert de kleine explosies die vrijkomen bij de lancering van raketten. Dan kunnen ze de baan volgen om de raket vervolgens uit de lucht te schieten. Maar als de raket al twee jaar aan het vliegen is, kan dat detecteren niet."
Kernwapens ineens waardeloos
De Amerikanen investeerden al miljarden dollars in het verdedigingssysteem maar het is voorlopig nog niet bruikbaar. "De Russen zijn erg bang dat het systeem over vijf, tien jaar wel werkt. Dan zijn al hun 7000 kernwapens ineens waardeloos."
Correspondent David Jan Godfroid beaamt dat. "Rusland zegt zich al jarenlang bedreigd te voelen door de NAVO en de Amerikanen. Het raketschild zou de traditionele kernwapens van Rusland tandeloos maken." Van der Meer: "Daarom bedenken ze nu dingen om dat systeem te omzeilen."
Wel is het nog maar de vraag of de Russen daadwerkelijk werken aan zo'n nucleaire kernraket en of het ze gaat lukken zo'n raket ook echt te bouwen. "Want dat is nog wel heel ingewikkeld", zegt Van der Meer. "De Amerikanen hebben in de jaren zestig ook zo'n experiment gedaan en besloten toen 'dit gaat nooit wat worden'."
Maar nu lijkt in ieder geval de Amerikaanse president Donald Trump het Russische experiment serieus te nemen:
Trump zegt in zijn tweet dat Amerika vergelijkbare, maar verder ontwikkelde technologie heeft. "Trump is natuurlijk een bluffer, hij heeft altijd de grootste", zegt Van der Meer. "Maar ik denk wel dat de Amerikanen puur technisch betere wapens hebben en dat is ook waarom de Russen bang zijn en meer bijbouwen."
Wapenwedloop
"Dat opbieden tegen elkaar is natuurlijk wel het gevaarlijke. Het past in het grote plaatje van een enorme wapenwedloop tussen de VS en Rusland met allesvernietigende wapens. Het gevaar van zo'n wapenwedloop is dat bij de minste of geringste miscommunicatie of misverstand zomaar een nucleaire oorlog kan uitbreken."
Dit jaar kwam al een einde aan het INF-verdrag dat bedoeld was om het aantal kernwapens bij beide landen terug te dringen. Van der Meer vindt dat de internationale gemeenschap de VS en Rusland moet dwingen met elkaar om tafel te gaan. "Dit zijn zulke gevaarlijke ontwikkelingen, we moeten hier een rem op zetten."
"De stroom van geruchten maakte de mensen angstig." De communicatie vanuit de Russische autoriteiten na de explosie van donderdag doet denken aan de kernramp van Tsjernobyl, zegt correspondent Godfroid in Nieuwsuur:
