Vóór 23.00 uur besteld, morgen in huis. Dat is een fijne service voor jou als klant, maar het betekent wel dat er in de nacht gewerkt moet worden. Mensen moeten jouw bestelling verwerken, het pakket pakken en vervoeren. Omdat steeds meer mensen online winkelen, groeit ook het aantal werknemers dat nachtdiensten doet.
"Nachtwerk heeft een boost gekregen door de opkomst van e-commerce", zegt arbeidseconoom Ton Wilthagen, verbonden aan Tilburg University. In de vervoers- en opslagsector, waar e-commerce onder valt, wordt verreweg het vaakst in de nacht gewerkt. Bijna 40 procent van alle werkenden in deze sector heeft soms of regelmatig een nachtdienst.
Een nacht in het distributiecentrum
Dat merkt ook Ilkay Esmet, administratief medewerker van logistiekbedrijf Bleckmann. Eén week per maand werkt ze in de nacht. "De eerste dagen is het wel een beetje zwaar, maar daarna went je lichaam eraan", zegt Ilkay. Maar overdag slapen vindt ze lastig. "Na de derde dag heb ik wel hoofdpijn."
In de week dat Ilkay nachtdienst heeft, werkt ze van ongeveer 01.00 uur tot 09.00 uur. Ze zet de bestellingen klaar in het systeem zodat de logistieke ploeg aan de slag kan. Eén van haar collega's is haar man: Suleyman Esmet. Met een heftruck zet hij nieuwe ladingen kleding in de stellingen en vult hij voorraden aan.
"Als wij niet vroeg beginnen, dan kunnen we het werk niet dezelfde dag afmaken en moet de klant nog een dag wachten. Dat is niet goed voor de klant en voor het bedrijf," zegt hij. Het werken in de nacht en vroege ochtend is voor Suleyman geen probleem. "Ik vind het leuk, want ik heb zo meer tijd voor mijn kinderen. Als ik eerder begin, kan ik eerder naar huis."
Is het echt noodzakelijk?
Nachtwerk is in sectoren als de zorg of bij de politie onvermijdelijk, maar is het nu echt nodig om al de volgende dag je pakket te ontvangen, vraagt Wilthagen zich af. "Zijn dit vitale functies in de samenleving? Of is het de consument die een pakje van 5 euro bestelt, waarvoor iemand om drie uur 's nachts moet opstaan?"
Jurrie-Jan Tap, commercieel directeur van Bleckmann, zou het zelf ook liever anders zien. Maar klanten verwachten volgens hem nou eenmaal deze service. "Ik denk dat winkels elkaar die snelle leveringstijden opleggen. Als de ene winkel het doet, doet de ander het ook. Ik vraag mezelf af of het altijd nodig is."
In deze video zie je tips over hoe je er het beste mee omgaat als het nachtwerk dan toch moet:
Maar al zou de klant het ook prima vinden als een pakketje later komt, die keuze is er nu vaak niet. "De snelle levering is vaak standaard", zegt Tap. "Maar als ik mocht kiezen tussen bijvoorbeeld een gratis levering overmorgen om zes uur 's avonds óf met enige toeslag morgenochtend om negen uur, dan zou ik kiezen voor het latere moment."
Ook Wilthagen benadrukt dat het model wordt gedreven door de consument. "Alleen die voelt zich niet verantwoordelijk voor de hele sector." Daarom pleit hij voor meer afspraken voor de sector, zoals nu ook al bijvoorbeeld in de industrie het geval is.
"Nog steeds is nachtwerk niet gezond, maar in die sector is alles al strakker afgetimmerd", zegt Wilthagen. "De nieuwe economie, e-commerce, heeft die traditie nog niet. Dit is een nieuwe sector waar die normen nog niet bestaan."
Administratief medewerker Ilkay Esmet begrijpt wel dat ze 's nachts moet werken. "Ik bestel zelf ook heel vaak en vind het ook fijn dat ik het pakket snel binnen heb. Dus ik begrijp de mensen wel."
