Wereldgezondheidsorganisatie WHO en hulporganisatie Artsen zonder Grenzen willen extra geld om de ebola-epidemie in Congo te bestrijden. Sinds de zomer van 2018 zijn al meer dan 1600 mensen om het leven gekomen als gevolg van de ziekte.
"Tot op dit moment zitten we met de WHO-missie vijftig miljoen dollar in het rood", zegt Peter Graaff van de WHO. "Voor de volgende zes maanden hebben we zeker honderd miljoen dollar nodig. Daarmee kunnen we meer mensen het veld in sturen en het probleem sneller oplossen, wat mensenlevens spaart."
Internationale gezondheidscrisis
Deze week bestempelde de WHO de uitbraak van ebola in Congo tot een internationale gezondheidscrisis. "De commissie die gaat over het uitroepen van de public health emergency heeft dit keer gezegd: we doen er een tandje bovenop", zegt Graaff, die onlangs door de WHO werd aangesteld als speciaal gezant in Congo, verantwoordelijk voor het coördineren van de bestrijding van de epidemie.
Directe aanleiding voor het uitroepen van de noodtoestand was de verspreiding van de ziekte naar Goma, bij de grens met Rwanda. Een priester die in een kerk elders ebola-patiënten hielp, nam de ziekte mee naar de miljoenenstad. Hij overleed afgelopen week.
"Het geval in Goma is belangrijk", zegt Graaff. "Het feit dat de epidemie nu bijna een jaar doorgaat zonder dat het einde echt in zicht is en het feit dat het gebied waarin Ebola zich bevindt toegenomen is, zijn de redenen voor de noodtoestand."
Dat beaamt Kate White, medische noodhulpcoördinator bij Artsen zonder Grenzen. Zij vertrekt volgende week naar Congo. "De afgelopen maanden nam het aantal patiënten drastisch toe. We hebben ook een besmetting over de grens in Oeganda gezien. De epidemie verspreidt zich en is niet volledig onder controle."
Vaccin maakt het verschil
In Congo zijn nu 600 mensen van het WHO druk bezig met vaccineren en het behandelen van ebolapatiënten, zegt Graaff. "Als er een mogelijk geval is dan moet die persoon geïsoleerd en getest worden, en worden opgenomen in een kliniek. Een team gaat onderzoeken wie de personen zijn waar hij mee in contact is geweest. We blijven checken of die mensen eventueel ziek worden."
White: "We vaccineren nu iedereen die in contact is geweest met patiënten en de contacten van hun contacten. Zo creëer je een ring rond de patiënt die het verspreiden van de ziekte moet stoppen."
Voor Congolezen is ebola eigenlijk de minste van hun zorgen. Maar het is een enorm dodelijke ziekte. De helft van de patiënten sterft eraan.
Het vaccin is het grote verschil met de uitbraak in 2015, zegt de Graaff, toen hij ook hoofd van de WHO-missie was. "Als je op tijd naar een kliniek gaat, is de kans om te overleven nu veel hoger."
In 2014 en 2015 overleden duizenden mensen door de virusziekte in West-Afrika. "Toen leek de zaak echt uit de hand te lopen. Nu niet: we weten meer van de ziekte, we hebben betere medicijnen, al die dingen zijn beter dan een paar jaar geleden. Die priester, bijvoorbeeld, werd meteen opgepikt en binnen een uur was hij in een kliniek. Dat laat zien dat Goma er klaar voor was."
'Vergroot vaccinatiegraad'
Toch, zegt White, is het huidige systeem van vaccineren niet ideaal. "Mensen die in contact zijn geweest met patiënten vertrouwen ons vaak niet genoeg om zich te melden. Wij pleiten daarom voor een systeem waarbij losser wordt omgegaan met het begrip 'contact'. Waardoor meer mensen in de omgeving van patiënten een vaccin krijgen en de vaccinatiegraad toeneemt."
Ze begrijpt wel dat Congolezen die contact hebben gehad met patiënten vaak huiverig zijn om hulp te zoeken. "Congo is al meer dan twintig jaar een conflictgebied. Voor de inwoners is ebola eigenlijk de minste van hun zorgen. Er gaan veel meer mensen dood aan malaria en er is nu ook uitbraak van mazelen en er is cholera. Toch zouden we nog meer mensen moeten sturen om ebola te stoppen. Het is een enorm dodelijke ziekte. De helft van de patiënten sterft eraan."
