Sea Watch maakt bezwaar tegen plotselinge nieuwe regels voor migrantenschepen en heeft daarom een kort geding aangespannen tegen minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen. En binnen de coalitie staan de meningen haaks op elkaar.
De nieuwe veiligheidseisen, die al vanaf 1 april gelden, betekenen dat het schip niet meer mag uitvaren. De Inspectie Leefomgeving en Transport heeft al laten weten dat als de organisatie dat toch doet, er "handhavend" wordt opgetreden. Het schip wordt dan aan de ketting gelegd.
'Machtsmisbruik'
Sea Watch vindt dat het ministerie misbruik maakt van de bevoegdheid om veiligheidsregels te stellen en vermoedt dat het eigenlijke doel van het kabinet een strenger migratiebeleid is. Anne Dekker van Sea Watch Nederland noemt het "machtsmisbruik". "We hebben heel veel onderhandeld, maar er is gewoon geen ruimte", zegt Dekker.
De nieuwe eisen zijn overgenomen uit verdragen voor de internationale scheepvaart. Daar geldt: hoe meer mensen aan boord, hoe strenger de eisen.
"Bij iedere groep drenkelingen die aan boord wordt genomen, vinden er lange onderhandelingen plaats om te bepalen welke landen bereid zijn om mensen op te nemen, voordat het schip de haven mag invaren", heeft Van Nieuwenhuizen de Tweede Kamer laten weten als reden voor de nieuwe veiligheidseisen. "Hierdoor liggen schepen noodgedwongen langer op zee met grote groepen mensen aan boord."
Maar de Kamer is verdeeld. ChristenUnie en D66 willen een overgangstermijn. Greenpeace en Women on Waves krijgen namelijk wel een jaar de tijd om aan de regels voor actieschepen te voldoen. GroenLinks vindt dat humane reddingsoperaties op zee niet mogen stoppen.
De VVD wil dat het schip nooit meer uitvaart omdat het mee zou werken aan mensensmokkel door voor de kust van Libië mensen op te pikken en hen naar Europa te brengen. Ook het CDA wil het schip nooit meer op zee zien.
De afgelopen jaren is het aantal vluchtelingen afgenomen, evenals het aantal doden en vermisten.
Lampedusa
Hanne Beirens, plaatsvervangend directeur van de denktank Migration Policy Europe, noemt de afgekondigde veiligheidsmaatregelen waardoor schepen aan de ketting blijven ironisch.
"Elk land heeft een zekere creativiteit", zegt Beirens."In Italië wordt geroepen dat geen enkel schip mag aanmeren tenzij een overeenkomst is gemaakt met het coördinatiepunt. Vooraf toestemming dus, dat dan niet wordt gegeven. En in Spanje hebben ze gezorgd dat bepaalde schepen niet meer kunnen uitvaren. En nu is het de bedoeling dat de Sea Watch niet meer kan uitvaren."
"We verleggen steeds het probleem van de komst van migranten", zegt ze. "Eerst deden we meer aan de grensbewaking, daarna deden we moeilijk als het ging om het laten aanmeren van de schepen, en nu dat blijkbaar allemaal niet voldoende werkt, laten we de schepen maar helemaal niet meer uitvaren met behulp van dit soort maatregelen."
Ze vreest dat er nieuwe sitiaties zullen ontstaan zoals een aantal jaar terug op het Italiaanse eiland Lampedusa. "Vissersboten zullen weer migranten moeten oppikken. Needless to say: deze boten zijn nog minder goed uitgerust dan de Sea Watches van de wereld."