De Afghaanse minister van Migratie, Alami Balkhi, vraagt Nederland te stoppen met het uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers naar Afghanistan. Dit zegt hij tegen Nieuwsuur.
"Ik verzoek Nederland op zo'n manier naar de asielaanvragen te kijken dat Afghanen asiel kunnen krijgen. Als dat niet lukt, verzoek ik ze te wachten tot ze vrijwillig terugkeren of ze een tijdelijke verblijfsvergunning te verlenen."
Volgens de minister is het land niet veilig genoeg voor terugkeer. "Het publieke domein is onveilig. Er was bijvoorbeeld iemand die uitgezet was uit Zweden, die omkwam bij een bomaanslag. Dit kan ieder ander die uitgezet wordt, overkomen."
Ministerie: terugkeer is mogelijk
In een reactie zegt het Nederlandse ministerie van Justitie en Veiligheid dat Afghanen die teruggestuurd worden, dat op een veilige manier kunnen. "De IND behandelt asielaanvragen zorgvuldig en op individuele merites, op basis van Nederlandse en Europese regelgeving."
"Wanneer iemand [...] niet in aanmerking komt voor asielbescherming, dan mag worden verondersteld dat hij veilig kan terugkeren. Het antwoord op de vraag of iemand veilig terug kan keren naar zijn land van herkomst, is immers de kern van de beoordeling van het asielverzoek."
"De afweging of iemand wel of niet in aanmerking komt voor asielbescherming in Nederland wordt gemaakt door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), niet door de Afghaanse minister van migratie", aldus het ministerie.
'Afghanistan is kerkhof voor mensen als ik'
In de Afghaanse hoofdstad Kabul woont één van de Afghanen die Nederland gedwongen moest verlaten. Zamir Zarifi werd samen met zijn gezin uitgezet naar Kabul. "Zelfmoordaanslagen, beschietingen, elk gevaar dat je kan bedenken vind je hier in Kabul", zegt hij.
De VN verklaarde recent dat het aantal burgerdoden in Afghanistan naar recordhoogtes is gestegen. Dit wordt veroorzaakt door bloedige zelfmoordaanslagen van IS en de Taliban. "Afghanistan is op dit moment echt geen plek om mensen naar te deporteren", zegt minister Balkhi.
"Zet ze niet gedwongen uit. Als ze gedwongen uitgezet worden, zouden ze geronseld kunnen worden door terroristische groepen of worden ze hier ongewenste burgers. Of ze gaan opnieuw asiel vragen in de EU. En dat helpt alleen de mensensmokkelaars", aldus Balkhi.
Ook Human Rights Watch en Amnesty International zijn kritisch op de uitzettingen. "Het uitzetten van Afghaanse vluchtelingen naar Afghanistan is niet te verdedigen", schrijft Amnesty.
Meten met twee maten
Het Nederlandse ministerie ziet dat anders. Een woordvoerder wijst erop dat in 2018 weliswaar vijftig Afghanen gedwongen werden teruggestuurd, maar dat ook zestig Afghanen zelfstandig vertrokken, bijvoorbeeld naar een ander land waar ze ooit asiel hebben gevraagd. "Van die zestig mensen zijn 28 Afghanen teruggekeerd naar Afghanistan. Dit laat zien dat terugkeer naar Afghanistan, ook een niet-gedwongen terugkeer, mogelijk is."
Minister Balkhi vindt dat zijn westerse collega's met twee maten meten. Ze verklaren Kabul veilig om asielzoekers naar uit te zetten, maar verlaten hun ambassades zelf niet zonder zware veiligheidsmaatregelen.
"Als ze aankomen op het vliegveld in Kabul, dragen ze meteen een kogelvrij vest en gaan ze in gepantserde voertuigen zitten. Kabul lijkt meer op een gemilitariseerde stad dan op een gewone hoofdstad waar mensen in vrede leven."
Niet naar school uit angst voor aanslagen
De familie Zarifi is er duidelijk over: Kabul is te gevaarlijk. Ze zijn bang voor extremisten in hun wijk. Uit angst voor aanslagen gaan de kinderen niet naar school. "Zij hebben geen toekomst meer", zegt de vrouw van Zamir.
Daar komt nog bij dat de familie tot de Hazara's behoort, de minderheid die door IS als ketters wordt gezien. "Ze zien dat ik Hazara ben", zegt Zamir. "Hazara's hebben amandelvormige ogen en opvallende neuzen. In één blik herken je ons."
Vlak na zijn uitzetting ontsnapte hij aan de dood bij een aanslag door IS op zijn moskee. "IS heeft de meesten met kogels vermoord. Toen de kogels op waren, hebben ze de rest onthoofd. Afghanistan is het kerkhof voor Hazara's."
