De Haarlemse burgemeester Jos Wienen kijkt uit het raam, naar de politieauto en de gewapende agenten op de stoep. "Het ziet er wel imposant uit." Maar denken aan wat er kan gebeuren, doet hij zo min mogelijk. "Ik voel me erg veilig. Ik doe gewoon rustig mijn werk."
En toch is de beveiliging niet mis: "ze houden me wel constant in de gaten." Oftewel: de beveiliging volgt hem zelfs naar de wc. Hoe lang hij nog op deze manier moet leven, weet hij niet. "Ik kan me daar wel druk over maken, maar dat verandert niks aan de situatie."
De Haarlemse burgemeester wordt sinds begin september zwaar beveiligd en verblijft met zijn gezin in een safe-house, na ernstige bedreigingen aan zijn adres. Officieel is niet bekend gemaakt wie hem bedreigt, maar Wienen trad eerder dit jaar hard op tegen de Hells Angels en No Surrender.
Ook Wienen zelf wordt niet ingelicht over waar de bedreigingen vandaan komen. "Ik weet dat ze er zijn, maar ik word niet geïnformeerd over de precieze achtergrond. Ik snap waarom dat zo is: ik denk dat er goede redenen zijn om die verantwoordelijkheid bij anderen te leggen, dan bij degene die bedreigd wordt."
Bedreigde bestuurders
In 2012 brandde het gemeentehuis in Waalre af na een conflict tussen burgemeester en woonwagenbewoners. Burgemeester Boelhouwer van Gilze-Rijen werd in 2015 met een kalasjnikov en handgranaten bedreigd. Burgemeester Houben van Voerendaal kreeg begin dit jaar een wapen op zich gericht. Volgens de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb was de laatste doodsbedreiging aan zijn adres van vorige week.
Bestuurders in het hele land worden bedreigd: vorig jaar bleek uit onderzoek dat het gaat om een kwart van de burgemeesters. In Noord-Holland heeft zelfs twee derde van de burgemeesters weleens te maken gehad met intimidatie en bedreigingen, blijkt deze maand uit onderzoek van NH Nieuws.
Wienen is fel in de aanpak van georganiseerde criminaliteit. Als burgemeester sloot hij drie keer een clubhuis van een motorbende en een keer een illegaal casino. Ook pakt hij bijvoorbeeld mensen met wietplantages aan. "Als burgervader heb ik een verantwoordelijkheid voor de openbare orde. Als er in dat kader dingen gebeuren waarvan ik denk: dit kan niet, en ik heb de bevoegdheid, dan doe ik er graag wat aan."
De prijs betalen
Dat de overheid, in dit geval de burgemeester, een belangrijke rol speelt in de openbare orde, is goed volgens Wienen. "Daarmee wordt het beter aangepakt. Tenslotte, ook officieren van Justitie worden heel heftig bedreigd. Het is niet zo dat alle bedreiging op de burgemeester terecht komt, omdat iedereen hem kent. Journalisten worden ook bedreigd."
Ze hebben een doel: "Zij vinden het belangrijk dat de samenleving weet wat er speelt en accepteren kennelijk de prijs: dat je bedreigd kan worden. Zoals ik het nu ook accepteer. Niet omdat ik het normaal vind, ik vind het ook niet leuk. Maar omdat het nodig is."
