Er ligt een voorlopig brexit-akkoord op tafel, maar ondernemers in Nederland houden nog een slag om de arm. "De kans op een harde brexit is kleiner geworden, maar toch bereid ik me daarop voor."
Plantenexporteur Michiel van Veen levert aan dertig landen in Europa, waaronder het Verenigd Koninkrijk. Er verandert veel voor Van Veen als dat land uit de EU stapt. "De administratieve druk neemt dan enorm toe. En de vraag is: kunnen we op tijd leveren?"
Dat ziet hij somber in. "We leveren vandaag zodat het morgen in de Engelse winkel ligt. Maar als er door de brexit veel controles plaatsvinden, is het maar de vraag of dat nog lukt."
Een van zijn vrachtwagens vol met planten zou stil kunnen komen te staan bij de grens. "Dan gaan die planten kapot, dus daar maak ik me wel zorgen om. Ik ga ervan uit dat we met goede afspraken een heel eind kunnen komen, maar die afspraken moet ik eerst nog maar zien."
Geen 'harde' grens
In het conceptakkoord zou staan dat het VK langer lid blijft van de douane-unie. Ook als er na een overgangsfase geen akkoord wordt bereikt over een nieuwe handelsrelatie met EU-landen. Daarmee wordt voorkomen dat er een 'harde' grens komt met fysieke grenscontroles, zodat ook na de brexit de handel zo min mogelijk wordt belemmerd.
Van Veen is blij dat er in ieder geval "iets van een deal" is met het nieuwe akkoord. Hij bereidt zich voor de zekerheid voor op het mislukken van de deal, en ziet dat andere Nederlandse ondernemers dat ook doen. Maar niet allemaal.
"Ik zie een groot verschil tussen grote en kleine bedrijven: veel grote bedrijven zijn al gewend zijn om te exporteren naar landen buiten de EU. Maar er zijn ook heel veel MKB'ers die dagelijks naar Engeland gaan en geen notie hebben van wat erbij komt kijken."
Ook bij een zachte brexit moet er van alles gebeuren.
De Rotterdamse Haven is ook sceptisch, net als Van Veen. "Het is mooi op papier, het is winst, maar we gaan gewoon door met de voorbereidingen. We houden rekening met een zwart scenario: geen deal", zegt woordvoerder Leon Willems.
"Het moet nog door het Europarlement, het moet nog door Westminster, en ook bij een zachte brexit moet er vanalles gebeuren. Het VK wordt dan een derde land, en er zal dus iets veranderen ten opzichte van nu voor ondernemers."
Ondernemersvereniging Evofenedex hield vandaag een bijeenkomst hoe ondernemers zich moeten voorbereiden op de op hande zijnde verandering. Dat is nodig, zegt Bart Jan Koopman van de vereniging. "Er zijn nog veel bedrijven, zelfs in onze achterban, die nog steeds niet echt voorbereid zijn en ook niet weten waar ze ze zich op moeten voorbereiden."
De voorbereiding tot 29 maart 2019, de dag van de brexit, is punt een. Punt twee: wat gebeurt er daarna? Koopman: "Ze kunnen zich tot op zekere hoogte voorbereiden, maar er blijft forse onzekerheid. Dus adviseren we om rekening te houden met het worst case scenario: de kans is nog steeds zeer aanwezig dat een harde brexit werkelijkheid wordt."
