Tijdens het 'wietexperiment' moet illegaal geïmporteerde hasj wijken voor door de overheid gecontroleerde 'nederhasj'. Maar het gaat nooit lukken om de kwaliteit van Marokkaanse hasj te evenaren, zegt Joachim Helms, coffeeshophouder en voorzitter van de Bond van Cannabisdetaillisten. "Het is alsof je Franse wijn in Nederland wilt produceren."
Ook in Marokko, het hart van de wereldwijde hasjproductie, denken ze dat. "Onze kwaliteit is veel beter dan de Nederlandse", claimt een Marokkaanse cannabisboer. "Het gaat Nederland nooit lukken net zulke goede hasj te maken", bevestigt een ander. "De grond, het klimaat, alles is hier beter."
Wiet op de daken
Marokko is de grootste cannabisproducent ter wereld. Volgens een controleorgaan van de Verenigde Naties komt 42 procent van de cannabis wereldwijd uit Marokko. Een groot deel daarvan wordt naar Europa gesmokkeld, onder meer naar Nederland.
De cannabisplant is alom aanwezig in het Rifgebergte. De wiet groeit niet alleen tegen alle berghellingen, maar ook langs de weg, in voortuinen, achtertuinen en rond moskeeën. Geoogste wiet wordt gedroogd op daken, in woonkamers, gangen en toiletten. De Marokkaanse cannabisboeren hebben achterkamertjes met honderden kilo's cannabis.
Het productieproces van hasj is zeer arbeidsintensief: de cannabisbloemen worden stukgeslagen op een fijnmazig doek dat over een schaal is gespannen. Een kleine hoeveelheid kleverig poeder blijft over. Hier worden plakken hasj van geperst.
Overheidsexperiment
In Nederland worden dit najaar de gemeenten geselecteerd die gaan meedoen aan het overheidsexperiment waarbij coffeeshops legaal met hasj en wiet worden bevoorraad. Nu is die bevoorrading aan de zogenaamde 'achterdeur' van coffeeshops nog illegaal. Alleen de verkoop van kleine hoeveelheden wiet en hasj aan de consument wordt gedoogd.
Hoe zijn we ook alweer tot dat gedoogbeleid gekomen? En wat gaat er gebeuren met de staatswiet? In de video hieronder geven we je even een opfrisser.
Om aan die kromme situatie een einde te maken en de drugsmaffia buiten spel te zetten, gaan zes tot tien gemeenten meedoen aan een test waarbij ook de aanvoer van wiet en hasj wordt gereguleerd. Er worden vijftien soorten nederwiet en tien soorten nederhasj aangeboden, zo is het plan.
Zwarte markt
Als ze in de deelnemende coffeeshops geen Marokkaanse hasj mogen verkopen heeft dat grote gevolgen voor het experiment, denkt coffeeshophouder Helms. "Zo'n kwart van de klanten rookt hasj. Zij zullen zich alsnog tot de zwarte markt wenden, terwijl het juist de bedoeling is de illegale handel tegen te gaan."
Met zorgvuldig overleg moet het kunnen om Marokkaanse hasj te importeren.
Ook de Tweede Kamer maakt zich zorgen. "Coffeeshops moeten in het experiment in een keer al hun buitenlandse hasj wegdoen", zegt Kathalijne Buitenweg (GroenLinks). "Dat is een weinig aantrekkelijk scenario, zeker in een experiment dat misschien maar vier jaar duurt."
"Het is een complex vraagstuk, want je wilt niet dat de straathandel toeneemt", zegt initiatiefnemer voor wietregulering Vera Bergkamp (D66). "Bovendien moet de proef aantrekkelijk zijn voor coffeeshops die meedoen. Aan de andere kant willen we controle op de kwaliteit hebben en criminele handel niet langer toestaan."
'Schimmiger'
Coalitiepartij D66 en oppositiepartij SP stellen deze week nog vragen over de buitenlandse hasj aan de ministers Ferdinand Grapperhaus (CDA) van Justitie en Bruno Bruins (VVD) voor Medische Zorg. Kees van der Staaij (SGP) vindt het in ieder geval geen optie om de buitenlandse hasj te blijven gedogen, zoals de coffeeshops willen. "Dan slaat het experiment nergens op en wordt het nog schimmiger."
Ook burgemeester Paul Depla van Breda is daar geen voorstander van. "Het experiment is bedoeld om de achterdeur eindelijk te reguleren. Dan kun je niet accepteren dat coffeeshops met één been in de criminaliteit blijven staan door de aanvoer van illegaal geïmporteerde hasj."
Bovendien verwacht Depla dat Nederlandse kwekers snel met een vervangend product komen voor de Marokkaanse hasj. "Nederland is helaas heel goed in allerlei drugs maken. Dan zou het mij hogelijk verbazen als alles hier kan worden geproduceerd, behalve die hasj."
Legale import
Er gaan ook stemmen op om de import van Marokkaanse hasj te reguleren en legaliseren. "Waarom zou je die boeren die Nederland al decennia van hasj voorzien nu buiten willen sluiten?" vraagt Martin Jelsma zich af. Hij is directeur drugsresearch van de internationaal opererende denktank Transnational Institute (TNI). "Natuurlijk zijn er juridische obstakels, maar met zorgvuldig overleg tussen Marokko en Nederland moet het kunnen. Het is geen makkelijk proces, maar wel een noodzakelijk proces."
Het lijkt een utopie, maar de ontwikkelingen rond de legalisering van cannabis gaan razendsnel. In zowel Uruguay als verschillende Amerikaanse staten is de productie en verkoop al legaal, Canada volgt volgende maand.
