Ze gaan op dit moment de hele wereld over, luchtfoto's van sporen in het landschap die door de droogte naar boven zijn gekomen: contouren van kastelen, eeuwenoude siertuinen en zelfs van een prehistorisch monument.
De droogte van de afgelopen tijd is een feest voor veel archeologen, maar niet voor Yftinus van Popta. Hij is projectleider van de opgraving van een Engels koopvaardijschip in de Noordoostpolder. "De droogte is een ramp."
Het achttiende-eeuwse schip werd twee jaar geleden bij toeval aangetroffen door een boer die zijn akker omploegde. "Een unieke vondst", zegt de maritiem archeoloog. "Het was 30 tot 35 meter lang, ongekend groot voor de Zuiderzee."
Uit onderzoek van het hout hebben de onderzoekers kunnen vaststellen dat het tussen 1715 en 1720 vergaan is, waarschijnlijk omdat de Zuiderzee veel te ondiep was. Bij het schip vonden Van Popta en zijn team onder meer kanonnen, servies en zeldzame lepels met de afbeelding van koningin Anna van Engeland (1665-1714).
Het hout verpulvert in mijn handen.
De opgravingswerkzaamheden begonnen vorige maand en nu gooit de droogte roet in het eten. "Het hout is driehonderd jaar goed bewaard gebleven", vertelt Van Popta terwijl hij tussen de wrakstukken door loopt. "Nu wordt het blootgesteld aan extreme droogte. Normaal gesproken is het voor een archeoloog prettig om in droge omstandigheden te werken. Voor dit project is het dramatisch." Hij trekt een stukje eikenhout los van de zijkant van het schip. "Het is kurkdroog. Je ziet dat het in mijn handen verpulvert."
De archeologen van de Rijksuniversiteit Groningen doen wat ze kunnen om het scheepswrak goed te conserveren. "We pompen water uit de sloot om te het hout nat te houden, maar dat is bij lange na niet genoeg." Yftinus van Popta denkt dat alleen een paar flinke regenbuien de houtresten kunnen redden. "Misschien moeten we een keer een regendans doen."
Toch zitten er ook voor Van Popta voordelen aan de droge tijd. De maritiem archeoloog is bezig met een promotieonderzoek naar het 'verdronken landschap' van Flevoland en daarbij kan de droogte juist helpen. "Veel mensen weten niet dat een groot deel van de huidige Noordoostpolder in de late Middeleeuwen bewoond land was."
De maritiem archeoloog probeert nu met behulp van een drone niet eerder ontdekte sporen van dit oude landschap in kaart te brengen. Een eerste poging in de buurt van het voormalige eiland Schokland levert direct wat op. Op luchtbeelden wijst hij twee sporen aan die dwars over een akker met uien lopen. "Het lijkt erop dat hier ooit een dijk lag." Nader onderzoek moet uitwijzen of dat ook echt zo is.
