Opslag van CO2 onder de zeebodem. De 'klimaattafel' industrie ziet het als een van de belangrijkste oplossingen om de uitstoot van CO2 te verminderen. De industrie in de Rotterdamse haven, maar ook bijvoorbeeld Tata Steel in IJmuiden, presenteren het als de enige manier om de klimaatdoelstellingen te halen.
Nederland moet in 2030 de helft minder CO2 uitstoten dan in 1990. Een grote rol is daarbij weggelegd voor de industrie: ruim een derde van de totale opgave. De industrie wil daarom meer inzetten op bijvoorbeeld elektrificatie en innovatie, maar het grootste aandeel moet komen van CO2-opslag.
"Wij kunnen op korte termijn snel, veilig en kosten-competitief CO2 reduceren. Wie wil dat nou niet?", zegt Tim Bertels, projectleider CO2-opslag van Havenbedrijf Rotterdam. Maar milieuorganisaties als Greenpeace staan niet te springen. "Het is risicovol, duur en volgens ons ook niet nodig", zegt Faiza Oulahsen.
Hoe gaat het in zijn werk?
Waar hebben we het nu in feite over als we over CO2-opslag spreken? De internationale benaming is CCS (carbon capture and storage), oftewel CO2 afvangen en opslaan onder de grond. Het is een nieuwe technologie, zowel het afvangen als het opslaan staan nog in de kinderschoenen.
Bekijk in onderstaande video hoe het afvangen en opslaan van CO2 in zijn werk gaat:
Internationaal wordt de techniek nog relatief weinig toegepast, Noorwegen is momenteel koploper. In Nederland waren bijna tien jaar geleden plannen om onder een woonwijk in Barendrecht CO2 op te slaan, maar dat werd afgeblazen na felle protesten van omwonenden.
Het Rotterdamse havenbedrijf wil vanaf 2022 maximaal 5 megaton CO2 per jaar in een leeg gasveld voor de kust opslaan. "Wij gaan een transportleiding aanleggen, op land en op zee, en dan gaan we het opslaan onder de diepe zeebodem", zegt projectleider Bertels. "Op deze schaal is dat in Nederland nog niet gedaan."
'Lekkage is horrorscenario'
In Noorwegen wordt al zeventien jaar CO2 opgeslagen in een waterhoudende laag onder de zeebodem. Voorstanders zien dat als bewijs dat het veilig kan. "Als CO2 in het juiste gesteente wordt opgeslagen, kan het voor duizenden jaren veilig worden opgeslagen", meldt een promotiefilm van het Noorse Gassnova.
"Wat de Nederlandse casus anders maakt is dat wij gaan opslaan in lege gasvelden", zegt Earl Goetheer, CO2-expert TNO/TU Delft. "Wij weten dat daar al miljoenen jaren aardgas heeft gezeten. Vandaar dat wij op deze manier de risico's op lekkages van CO2 veel beter kunnen inschatten."
Die lekkages zijn juist wat Greenpeace zorgen baart. "Dat is natuurlijk het horrorscenario", zegt Oulahsen. "Dat het CO2 dat je onder de grond stopt op een gegeven moment gaat lekken, en daardoor in de oceaan en in de atmosfeer terecht komt. Dan ben je weer terug bij af."
Wie gaat het betalen?
De industrie moet in 2030 14,3 megaton CO2 minder uitstoten. CO2-opslag moet de helft van die opgave gaan invullen (7 megaton). Dat is ruim twee keer zoveel als de besparing die moet komen uit het duurzaam maken van alle gebouwen in Nederland (3,4 megaton).
Maar wie gaat het betalen? Want 7 megaton CO2 opslaan kost naar schatting 420 miljoen euro per jaar.
"Wij denken aan een samenwerking tussen private en publieke partijen, die ieder een deel voor hun rekening nemen", zegt Bertels van de Rotterdamse haven. "Bij dit soort technologieën die nog moeten worden ontwikkeld, zeker ook naar een grotere schaal, zal er altijd een stuk van de overheid bij moeten komen."
Greenpeace is nog niet overtuigd. "De industrie zegt dat ze zonder CO2-opslag de vermindering niet kunnen realiseren. Wij zeggen dat het wel zonder kan. Daarom zouden wij graag van de industrie zien waarom het volgens hen niet anders kan, waarom de duurzame alternatieven voor hen geen optie zijn."
