Mazelenfeestjes in Italië: 'Belachelijk, de ziekte is echt gevaarlijk'

De Europese Commissie maakt zich grote zorgen over uitbraken van de mazelen in Europa. Voor het tweede jaar op rij raken duizenden kinderen en volwassen ziek. Onnodig, want met een inenting kan Europa mazelenvrij zijn.

Maar een groeiende groep ouders twijfelt over de noodzaak van vaccineren of is bezorgd over gezondheidsrisico's. De gevolgen zijn door heel Europa zichtbaar.

Italië werd vorig jaar getroffen door een ernstige mazelenuitbraak. Vier mensen overleefden het niet en duizenden Italianen werden ziek. Voor dit jaar staat de teller inmiddels op vier doden en al 900 besmettingen. Ondanks een nieuwe wet die ouders in Italië verplicht hun kinderen te vaccineren.

Die wet kwam er niet zonder slag of stoot en leidde zelfs tot rechtszaken. Het hoogste hof in Italië kwam eraan te pas en bepaalde dat er geen verband is tussen de inentingen en autisme, zoals veel ouders vreesden.

Maar een grote groep ouders blijft zich verzetten en organiseert zelfs 'mazelenfeestjes' waarbij kinderen doelbewust blootgesteld worden aan de mazelen. "Belachelijk, zegt Roland Pierik, hoofddocent rechtsfilosoof aan de UvA en lid van de vaccinatiecommissie van de Gezondheidsraad.

Antroposofen

"Deze ziekte is echt gevaarlijk. Mensen kunnen aan de complicaties (longontsteking, stuipen, hersenontsteking) sterven. Maar ik weet wel welke intuïtie er achter zit. Deze ouders denken dat de mazelen een noodzakelijke stap zijn in de ontwikkeling van een kind naar volwassen zijn. Net als het wisselen van de tanden van een kind."

Volgens Pierik is die gedachte vooral in zwang bij antroposofen. "Zij zeggen dat het krijgen van de mazelen een noodzakelijke stap is voor bescherming tegen ziekten later, zoals allergieën en kanker. Daarom zijn ze niet alleen tegen vaccinatie, maar willen ze ook dat het kind de ziekte krijgt."

Er is volgens Pierik heel veel onderzoek gedaan naar kinderen die de mazelen hebben gehad en die blijken later niet minder vatbaar te zijn voor welke ziekte dan ook. "Sterker nog, uit onderzoek blijkt dat als je de mazelen hebt gehad, je weerstand een knauw krijgt waardoor je tot twee jaar na de mazelen vatbaarder bent voor infectieziekten dan wanneer je niet de ziekte hebt gekregen."

De mythes rond vaccineren blijken hardnekkig. "Net als de mythe dat de mazelenvaccinatie autisme zou veroorzaken. Tegen de tijd dat kinderen de vaccinatie krijgen (eerste BMR-prik bij 14 maanden, tweede prik op 9-jarige leeftijd) ontstaan ook de eerste tekenen van autisme. Dus je kunt als ouder dat verband leggen, maar er is helemaal geen causaal verband. Het is heel moeilijk om die mythes te ontkrachten, omdat ze plausibel lijken."

Voelbaar

Pierik vindt het heel beangstigend dat ziekten weer terug kunnen komen door dit soort "apekoolverhalen". "De crux is dat die anti-vaccinatiebeweging niet met bewijs hoeft te komen. Ze jagen alleen maar angst aan. Dat is genoeg om hun doel te bereiken. Dat ouders bang worden en de vaccinatie niet doen of uitstellen. Het is makkelijker om angst te veroorzaken dan weg te nemen. Terwijl de kans op gevaar veel groter is als je niet vaccineert."

Hij denkt dat het verplichten van vaccinatie wel helpt, maar vindt het ook een vergaande stap. "Je grijpt in op iets heel persoonlijks van ouders. Je krijgt er ook alleen politiek de handen voor op elkaar als de gevaren van zo'n uitbraak voelbaar zijn voor iedereen. Men moet zich er eerst bewust van zijn, dat het gevaar weer op de loer ligt."

Pierik ziet liever een minder vergaande regel. "Regel het via kinderbijslag of crèches. Verplicht de vaccinatie voor het krijgen van kinderbijslag, zoals in Australië. Of verplichte vaccinatie voor een plek op de crèche. Dan ben je er wel, denk ik, bij die 95 procent."

Mochten die maatregelen toch niet afdoende zijn, dan pas denkt Pierik dat er verdere stappen nodig zijn. "Want een kind dat zelf nog niet bewust de keuze voor of tegen vaccineren kan maken, moet soms ook tegen de eigen ouders worden beschermd als zij de gezondheid van het kind ernstig in gevaar brengen. Daar heeft het recht op."