De regering van de Syrische president Bashar al-Assad wil de Koerden in Syrië te hulp schieten, daar waar ze eerder juist tegenover elkaar stonden. Als het Syrische leger inderdaad de Koerdische militie YPG gaat helpen om de Turken en de rebellen te verslaan, maakt dat de situatie in Syrië nog ingewikkelder.
Turkije opende vorige maand de aanval op YPG in het noordwesten van Syrië. Luchtaanvallen, artilleriebeschietingen en grondtroepen moeten de militie verjagen uit de Koerdische enclave Afrin.
Over de aangeboden hulp van Assad aan de Koerden zit volgens arabist Leo Kwarten een duidelijke reden. "Voor Assad is dit een uitgelezen kans om de grensposten (met Turkije) over te nemen. Hij wil herstel van het oude soevereine Syrië. Dat zit achter de boodschap van vandaag, dat Syrische troepen Afrin zullen binnenvallen."
De YPG krijgt steun van de VS en de NAVO. Maar niet in Afrin, waar de YPG tegen NAVO-lidstaat Turkije vecht. Syrië wordt gesteund door Rusland. Daarmee heeft de strijd een extra dimensie gekregen: drie partijen zijn erbij betrokken, met een vierde op de achtergrond.
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu waarschuwt Syrië voor de gevolgen. "Als het regime binnentrekt om de Koerdische YPG te beschermen, kan niemand ons tegenhouden", zegt hij.
Turks grondgebied
Kwarten verwacht dan ook zeker actie van Turkije. "Als Syrische troepen een bondgenootschap aangaan met de Koerden (YPG) zal Turkije keihard terugslaan." Wel zou Assad Turkije een garantie kunnen geven over de beveiliging van de grens, denkt Kwarten. "Er komen dan dus ook geen Koerden de grens over naar Turks grondgebied."
Door alle onrust in het gebied zijn al duizenden Syrische burgers op de vlucht geslagen. De Verenigde Staten hebben Turkije opgeroepen om zich in te houden bij de militaire operaties bij de grens en de situatie niet te laten escaleren. Beide landen hebben binnenkort weer overleg over de situatie in het grensgebied.
Wat er vandaag gebeurde, kan ook ineens het begin van het einde zijn van de Turkse operatie in Afrin.
Er is nog een ander scenario mogelijk, zegt NOS-correspondent Lucas Waagmeester. "Wat je nu ziet is dat het leger van Assad wellicht de Koerden te hulp komt, maar misschien komen ze vooral de posities langs de grens bemannen. En wellicht kunnen ze zelfs garanties geven dat de YPG-milities die aan de Turkse grens zitten zich terugtrekken."
En als dat zou gebeuren krijgt Turkije ineens zijn zin. "En kunnen de Turken dat wellicht ook verkopen als een overwinning. Ze kunnen het uitleggen als: wij hebben onze militaire vuist getoond en we hebben gekregen wat we wilden. Daarmee kan wat er vandaag gebeurde ook ineens het begin van het einde zijn van die Turkse operatie in Afrin."
Twee dominante partijen
Maar een blik op de kaart van Syrië laat nog iets heel anders zien, zegt Waagmeester. "Assad en de Koerden zijn na zeven jaar oorlog de twee dominante partijen geworden. Zij hebben het grootste deel van het land in handen."
"De Koerden weten: wat we nu in handen hebben dat is het wel zo'n beetje", zegt Waagmeester. "En Assad weet ook: de kans dat hij dat grote Koerdische gebied in het oosten nog militair gaat veroveren is bijzonder klein. Dus die twee gaan een deal sluiten, waarbij Assad accepteert dat de Koerden autonomie hebben daar in het oosten, maar wel binnen de grenzen van zijn Syrië. En de Koerden accepteren dat zij hun droom van een eigen staat opgeven."
Oorlogsbuit verdelen
Volgens Waagmeester kan wat je vandaag ziet gebeuren in Afrin, het begin zijn van een nieuwe verstandhouding. "Waarbij Assad en de Koerden besluiten om elkaar niet te bestrijden, wat ze trouwens al heel lang niet doen, maar juist samen de oorlogsbuit te verdelen."
Hij benadrukt: "Dit is slechts één scenario, want dit is de oorlog in Syrië, dus het kan altijd nog alle kanten op."
