"Ik weet niet hoeveel mensen er vermoord moeten worden om het genocide of etnische zuivering te noemen", zegt Karline Kleijer, hoofd noodhulp van Artsen zonder Grenzen. "Wat ik wel weet is dat het vermoorden van 6700 mensen, waarvan 730 kinderen onder de 5 jaar, niet acceptabel is, en we daar iets tegen moeten doen."
Kleijer is net terug uit de grensregio tussen Myanmar en Bangladesh, waar op dit moment grote groepen Rohingya opgevangen worden in vluchtelingenkampen. Daar werkte ze mee aan een onderzoek van Artsen zonder Grenzen, waaruit blijkt dat er in de deelstaat Rakhine in Myanmar tussen eind augustus en eind september minstens 6700 Rohingya zijn vermoord.
Dat aantal is veel hoger dan het officiële dodental van 400 dat de Myanmarese overheid noemt. De slachtoffers werden bijvoorbeeld doodgeschoten, doodgeslagen of levend verbrand.
Het aantal van 400 staat haaks op het onderzoek van Artsen zonder Grenzen. "6700 doden is de meest conservatieve schatting", zegt Kleijer. Maar ze denkt dat het er inmiddels "veel en veel meer" zijn.
Hele families vermoord
Voor het onderzoek werden duizenden Rohingya geïnterviewd. "We weten dat er hele families vermoord zijn in Myanmar. In de kampen waar wij waren, konden we 8 procent van de huishoudens niet interviewen omdat er geen volwassenen over waren in het gezin."
Het geweld tegen de Rohingya is al langere tijd gaande, maar sinds eind augustus is er sprake van een uitbarsting. Alles wijst erop dat de Myanmarese militairen zich met veel geweld exclusief op de Rohingya te richten, een etnische groep.
6700 is de meest conservatieve schatting. Ik denk dat het er inmiddels veel en veel meer zijn.
De premier van Maleisië, Najib Razak, heeft al gezegd dat het om genocide gaat - opzettelijke uitroeiing van een etnische groep. Maar niet iedereen is het eens met die term, aangezien het voornamelijk lijkt te gaan om het verdrijven van de Rohingya uit Myanmar.
"Deze mensen zijn in ieder geval met grof geweld weggejaagd uit hun dorpen in Myanmar. Die zijn vervolgens verbrand, en worden inmiddels al voor andere doeleinden gebruikt", zegt Kleijer.
Dat er nu zeker duizenden mensen vermoord zijn, bewijst volgens haar dat er meer onderzoek moet komen naar de crisis. Ze pleit ervoor dat de Nederlandse overheid en andere overheden in actie komen. "We kunnen dit niet zomaar voorbij laten gaan en achteraf zeggen: dat was een beetje jammer voor die mensen."
Een ongemakkelijke waarheid
"We dringen er altijd op aan bij de VN-Veiligheidsraad om aandacht aan de Rohingya aan te besteden. Maar ze hebben nog weinig gedaan", zegt Akshaya Kumar van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch.
Dat heeft volgens haar meerdere oorzaken. "China oefent druk uit om dit als een regionale en niet als internationale kwestie te zien. Dan spelen er ook nog de achting van het Verenigd Koninkrijk voor Aung San Suu Kyi en de overgang naar democratie."
De Rohingya worden als een obstakel gezien op weg naar de democratie, zegt Kumar. "Mensen willen het niet graag voor hen opnemen, omdat de misdaden tegen hen een ongemakkelijke waarheid zijn."
Genocide is een zware juridische term
Zelf was Kumar recent nog in de Rohingya-vluchtelingenkampen in Bangladesh. "Ik heb daar veel vreselijke verhalen gehoord. Er is veel medisch bewijs en bewijzen van satellietfoto's en getuigenissen die die verhalen bevestigen."
Ze vervolgt: "We weten dat er misdaden tegen de menselijkheid zijn begaan. Genocide is een zware juridische term. Daarvoor is meer bewijs nodig over de bedoeling van de daders. En we zijn nog niet in staat geweest dat vast te stellen."
