De VARA heeft in 1965 zijn eigen actualiteitenrubriek Achter het Nieuws gecensureerd. Een reportage van verslaggever Dick Verkijk over een zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis mocht niet worden uitgezonden.
In het onderwerp laat Verkijk ooggetuigen van de verzwegen zeeramp uit 1942 aan het woord, waarbij onnodig 411 Duitse burgers op gruwelijke wijze verdrinken. De Nederlandse bemanning deed niets om ze te redden.
Burgers
Het is midden in de Tweede Wereldoorlog, op 18 januari 1942, dat een schip de haven van Sibolga in Nederlands-Indië verlaat. Het Japanse leger was in aantocht en het bestuur van de toenmalige Nederlandse kolonie had een bijzondere vracht te verplaatsen.
Aan boord van het schip bevonden zich bijna vijfhonderd Duitse gevangenen. Het waren gewone burgers die desondanks, na de inval van nazi-Duitsland in Nederland twee jaar eerder, als potentiële spionnen in kampen waren geplaatst. Met de Japanners in aantocht moesten ze worden verhuisd, en wel naar Brits India.
Drama
Die opdracht had de koloniale regering in Batavia aan Jan Hoeksema gegeven, kapitein van de Van Imhoff, een koopvaardijschip van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij (KPM). Het gevolg was een ongekend drama.
Het stoomschip wordt bij Sumatra door een Japans vliegtuig tot zinken gebracht. De kapitein besluit om de voltallige Nederlandse bemanning te redden, maar hij laat de Duitsers aan hun lot over. Slechts 65 van hen weten de ramp te overleven en spoelen aan op het Nederlands-Indische eiland Nias. Ruim vierhonderd gevangenen vinden op zee de dood.
Jaren later, in 1965, maakt Dick Verkijk als redacteur van VARA's Achter het Nieuws een reportage over de ramp. Die uitzending wordt door de VARA verboden. Verkijk wordt ontslagen en zijn film verdwijnt spoorloos.
Nooit heeft Verkijk geweten dat er een omvangrijk complot was om hem tegen te werken, een samenzwering waarbij zelfs de Nederlandse regering betrokken was. De hele affaire wordt nu, 53 jaar na de doofpot, alsnog in drie delen op televisie vertoond.
In de documentaire keert Verkijk terug naar de plekken waar hij in 1965 onderzoek deed. En hij ontdekt hoe de zaak destijds in de doofpot verdween. Ook het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) zat in het complot.
De VARA laat weten dat het met het uitzenden van de 3-delige documentaire afstand neemt van de toenmalige beslissing om de reportage te schrappen.
BNNVARA-mediadirecteur Robert Kievit: "De toenmalige beslissing van de VARA om het verhaal niet uit te zenden, is niet fraai. 75 Jaar na de gebeurtenis op de Van Imhoff is het juist aan onze omroep om de door onder meer de VARA gecreëerde doofpot, zélf te ontsluiten."