De Duitsers hebben gekozen: de CDU/CSU van bondskanselier Angela Merkel is zoals verwacht de grootste partij geworden, maar wel met een groot verlies. Volgens Merkel zelf had de uitslag beter gekund, maar is het doel wel bereikt.
De winst van Merkel is geen verrassing. De verkiezingen leken op het eerste gezicht een gelopen race. Toch broeit er van alles onder de oppervlakte. Het lijkt alsof de mensen vooral weer op Merkel stemmen vanwege gebrek aan alternatief.
Op verkiezingsbijeenkomsten in het hele land demonstreerde steevast een groepje zogeheten Wutbürger die bezorgd zijn over de politiek van Merkel. Dat was vier jaar geleden nog niet het geval.
Voor het eerst in het parlement
Martin Schulz van de sociaal-democratische SPD leek aanvankelijk een alternatief, maar hij wist de Duitse kiezers de afgelopen maanden niet meer te overtuigen. De SPD kreeg uiteindelijk 20,5 procent van de stemmen, een verlies van 5,2 procentpunt.
Ruim een miljoen CDU/CSU-stemmers zijn overgestapt naar de rechts-populistische Alternative für Deutschland (AfD). Deze partij werd met ruim 13 procent van de stemmen de derde partij in Duitsland en komt daarmee voor het eerst in het parlement.
Vluchtelingen
Een meerderheid van de Duitsers was in 2015 en 2016 enthousiast dat Merkel de grenzen opende voor vluchtelingen uit oorlogsgebied. Ze werden enthousiast verwelkomd, tot bleek dat het er heel erg veel werden, namelijk zo'n miljoen. Hoewel nog steeds een meerderheid positief staat tegenover de vluchtelingen is er met name aan de onderkant van de samenleving, en vooral in Oost-Duitsland, grote zorgen over de nieuwkomers.
In de eerste reportage kijken we hoe het nu met de vluchtelingen gaat en wat er intussen is gebeurd om de integratie optimaal te laten verlopen.
Het bedrijfsleven in heel Duitsland speelt hierin een belangrijke rol en heeft de staat de helpende hand geboden. Overal worden vluchtelingen in dienst genomen en in de bedrijven opgeleid. Bij het kabelbedrijf Lapp in Stuttgart leren vluchtelingen niet alleen de taal, maar krijgen ze ook les in maatschappijleer, aardrijkskunde en technische vakken.
Alternative für Deutschland (AfD)
Voor veel Duitse kiezers is de grote hoeveelheid vluchtelingen die sinds 2015 het land is binnen gekomen, de belangrijkste reden om op de AfD stemmen. Ze vrezen voor het einde van de Duitse volkscultuur.
In de tweede reportage gaan we in op de zorgen van de mensen die AfD gaan stemmen en stappen we in de AfD-brandweerwagen in het Turingse stadje Arnstadt. De brandweerwagen is symbolisch uitgerust als reddingswagen voor Duitsland. Volgens chauffeur en AfD-lid Rüdiger Schmitt dreigt het Duitse volk dankzij Merkel ten onder te gaan.
Armoede
De Duitse economie draait uitstekend. De werkloosheid is lager dan vier procent en Merkel heeft een begrotingsoverschot van maar liefst 24 miljard euro. Maar miljoenen mensen lijken niet of nauwelijks van dit succes te profiteren.
Veel mensen kunnen van hun salaris maar net een gezin onderhouden. En wie niet altijd een goed salaris heeft verdiend, heeft ook een slecht pensioen, want Duitsland kent geen AOW. Deze mensen maken zich grote zorgen over de toekomst, blijkt uit het laatste deel van de serie.
Toch slaagt de sociaal-democratische SPD er niet in om deze kiezers voor zich te winnen, omdat de partij - ook al vocht ze voor een reeks verbeteringen als het minimumloon - zelf verantwoordelijk was voor verschillende oorzaken van de armoede. En dat zijn de mensen niet vergeten.
