Waar stopt vrijwilligerswerk en begint professionele hulpverlening? Humanitas, een van de grootste vrijwilligersorganisaties, trekt aan de bel. Zij zien dat vrijwilligers steeds vaker te maken krijgen met ingewikkelde problemen waar professionele hulpverlening voor nodig is.
"De grens van wat nog verantwoord is om door vrijwilligers te laten doen is bereikt", zegt Rebecca Gerritse van Humanitas. Uit een groot intern onderzoek blijkt dat de complexiteit van zorgvragen de afgelopen twee jaar enorm is toegenomen.
Meer zelf doen
Door bezuinigingen zijn veel professionele organisaties de afgelopen jaren verdwenen. Daarnaast moeten mensen sinds de invoering van de participatiesamenleving meer zelf doen. Hulp moet komen van familie en vrienden. Maar als die er niet zijn, komt het vaak neer op vrijwilligers.
Humanitas ziet het aantal aanmeldingen flink stijgen. Inmiddels zijn er zo'n 24.000 vrijwilligers actief, die samen ongeveer 65.000 mensen helpen in Nederland.
Harke Groenveld uit Groningen helpt al bijna zes jaar mensen met het op orde brengen van hun administratie. Hij heeft er zelfs zijn eigen bedrijf voor verkocht. "Ik vind het leuk om iets te doen voor een ander. Het geeft me voldoening."
Alleen de afgelopen jaren is het werk een stuk zwaarder geworden, zegt Groenveld. Het is meer geworden dan helpen met de belastingaangifte. "Ik heb de afgelopen jaren veel complexe zaken gehad. Dan zie je armoede, maar ook huiselijk geweld, verslaving en prostitutie."
Zes jaar de post niet geopend
Hij kwam bij veel mensen thuis die ernstig in de problemen zaten. Zo hielp hij een man die zes jaar zijn post niet had geopend. "Die man had in al die jaren de planten geen water gegeven en het huishouden was ook niet echt op orde. Er komt heel veel sociale problematiek bij kijken."
Groenveld ziet dat de professionele schuldhulpverlening tekortschiet. "Op alle aspecten is bezuinigd. Met Humanitas komen we een keer per week bij mensen thuis. Een kredietbank of andere instantie heeft daar geen tijd voor."
De vraag is of je de participatiesamenleving niet te veel oprekt.
Een zorgelijke ontwikkeling, vindt Rebecca Gerritse van Humanitas. "De vrijwilligers voelen zich vaak heel nauw verbonden met de mensen die ze helpen. Maar we vragen heel veel van ze. De vraag is of je op deze manier de participatiesamenleving niet te veel oprekt."
Humanitas vindt dat de overheid en gemeenten nu aan zet zijn. Zij moeten ervoor zorgen dat vrijwilligers niet de taak van professionals overnemen. Beiden moeten elkaar juist aanvullen. "We moeten nu tot actie overgaan, anders zijn we bang dat we onze vrijwilligers over het randje duwen."
Extra geld
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten zegt zich niet te herkennen in het beeld dat Humanitas schetst. "Het zal best eens fout gaan, dat hoort bij zo'n gezamenlijk zoekproces, maar wij herkennen zeker niet dat er op grote schaal vrijwilligers onverantwoord ingezet worden."
Staatssecretaris Jetta Klijnsma, verantwoordelijk voor schuldhulpverlening, trekt naar aanleiding van eerder onderzoek 7,5 miljoen extra uit voor schuldhulpverlening. "Daarmee kunnen gemeenten, professionals en vrijwilligers de hulpverlening beter op elkaar afstemmen."
