Salo Muller, oud-fysiotherapeut van Ajax, verloor in de Tweede Wereldoorlog zijn ouders. Zijn vader en moeder werden door de nazi's vermoord in Auschwitz. Muller wil nu dat de Nederlandse Spoorwegen aan alle overlevenden en nabestaanden van de concentratiekampen een schadevergoeding betaalt.
Nadat de ouders van de nu 81-jarige Salo Muller waren gearresteerd, kwamen ze met één van de treinen vanuit Amsterdam terecht in Westerbork. "Ze hebben precies negen weken in Westerbork gezeten. Toen zijn ze vervoerd naar Auschwitz", vertelt Muller.
"Godzijdank hebben ze niet zoveel hoeven lijden, want ze zijn al snel na aankomst vergast."
De Nederlandse Spoorwegen hebben zich niet verzet tegen de deportatie van joden naar kamp Westerbork. Aan de transporten heeft de NS omgerekend zo'n 2,5 miljoen euro verdiend.
"De NS gaf gehoor aan de opdracht van de Duitsers: treinen beschikbaar stellen. De Duitsers betaalden ervoor en zeiden dat de NS moest zorgen voor een dienstregeling. Dat heeft de NS kritiekloos uitgevoerd", zegt Dirk Mulder van Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
- NIeuwsuur
Een factuur van de NS aan de Duitsers - Nieuwsuur
Salo Muller in Westerbork
Muller vindt dat er bij de NS iemand had moeten zijn die had gezegd: 'jongens, dit kunnen we toch niet doen'. "Maar nee, ze deden het wel en ze kregen er geld voor. Dat neem ik de NS kwalijk."
In 2005 bood de NS openlijk excuses aan voor haar rol in de oorlog. Om de slachtoffers te herdenken steunen de Nederlandse Spoorwegen allerlei collectieve projecten, zoals 1 miljoen euro voor de nieuwbouw van Westerbork. Schadevergoedingen worden niet betaald.
Klantenservice
In tegenstelling tot de NS besoten de Franse spoorwegen twee jaar geleden wel om een individuele schadevergoeding te betalen, zestig miljoen dollar aan slachtoffers van de Holocaust. Als Muller hoort van die beslissing, neemt hij contact op met de NS. Hij stuurt een brief.
"Ik kreeg uiteindelijk een brief van de klantenservice. Toen barstte bij mij de bom. Alsof ik mijn telefoon of laptop in de trein had laten liggen. Het gaat om mijn ouders, schoonouders die op afschuwelijke wijze om het leven zijn gebracht! Hoe durven ze."
Muller wil dat alle overlevenden - net als in Frankrijk - zo'n tachtigduizend euro krijgen en de nabestaanden zo'n achtduizend euro. "Ik denk dat er niemand bij de NS is die zich voor kan stellen welk leed er nog steeds is bij de mensen. We zijn er nog steeds mee bezig. Geld betalen doet een bedrijf meer pijn dan excuses aanbieden. Vandaar mijn eis."
Geen maatstaf
De NS laat in reactie weten het te betreuren dat de briefwisseling met Muller eindigde met een brief van de klantenservice. Een vergelijking met de Franse en Nederlandse situatie tijdens de oorlog gaat volgens de NS niet op. "De schadevergoeding die SNCF heeft betaald in Amerika aan Amerikaanse nazaten van slachtoffers van het nazi-bewind zijn daarvoor geen maatstaf."
De spoorwegen houden vast aan het standpunt dat ze Muller, de overlevenden en nabestaanden van de Holocaust geen individuele schadevergoeding willen geven. De NS blijft wel projecten steunen om de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend te houden.
Muller beraadt zich nog op verdere stappen tegen de NS.