Het is 43 graden en kurkdroog. Wie hier verdwaalt is ten dode opgeschreven. De Nationale Garde van Niger rijdt rond in de Sahara op zoek naar migranten die gestrand zijn onderweg naar Libië. Voor de derde dag op rij hebben ze een melding gekregen van verdwaalde migranten.
Het is een veelgebruikte smokkelroute richting Europa. Tegen een vergoeding word je met 24 anderen achter op een pick-uptruck door de woestijn gereden naar Libië. Maar door nieuwe wetgeving is deze route niet meer toegestaan.
De risico's voor de smokkelaars om gepakt te worden zijn groter geworden. Dagelijks worden er migranten midden in de woestijn achtergelaten. In de afgelopen twee maanden werden zo meer dan 700 migranten gedumpt.
"Ze hebben al ons geld afgenomen en onze mobiele telefoons ook." Vier Malinezen worden aangetroffen in de schaduw van een struik, ze hebben al zes dagen door de woestijn gelopen. Een van hen vertelt: "Er waren ook vrouwen en kinderen bij. We weten niet meer waar de anderen uit onze auto zijn. Ze liepen achter ons."
Agadez is het kruispunt van de Sahel. Het bestaat al eeuwen van het vervoer van mensen en goederen door de Sahara. De afgelopen jaren verdienden de jonge mannen van de stad goud geld met het vervoer van migranten naar Libië.
Agalith was een van de succesvolste smokkelaars in Agadez. Ondanks alle arrestaties van smokkelaars stopt het volgens hem niet. "Nee, het gaat niet stoppen. We hebben niks gekregen waardoor we zouden kunnen stoppen. Wat moeten we dan eten? Wat moeten we dan doen? De economie van Agadez zit in een diepe crisis en de mensen lijden hieronder."
Alternatieve routes
De smokkelaars nemen nu andere routes, maar dat brengt gevaren met zich mee. "Er zijn genoeg andere routes. De oude hoofdweg is geblokkeerd, dat is de weg waarlangs eten en drinken te vinden is. Als gevolg daarvan gaan nu heel veel mensen dood van de dorst. Dus voordat Europa hier de wegen sluit, moeten ze daar eerst iets voor ons doen."
"Ik vind niet dat het onze fout is." Raul Mateus Paula is ambassadeur van de Europese Unie in Niger. "Er is een wet democratisch aangenomen tegen criminelen. Als je in Amsterdam een baan aanbiedt aan criminelen, dan gaan ze ook veel minder verdienen dan tijdens hun illegale werkzaamheden."
En dat is wat de Europeanen in Agadez doen. Instructeurs van de EUCAP onderwijzen Nigerese politieagenten hoe ze smokkelaars moeten arresteren. Veel agenten waren jarenlang handlangers van de smokkelaars, door bij wegblokkades tegen een kleine betaling een oogje toe te knijpen.
Mateus Paula ziet hier geen probleem in: "Wij steunen een regering. Er sterven nu mensen doordat criminelen hen in de steek laten. Ze horen in de gevangenis thuis."
Onder Europese druk zijn migranten en hun smokkelaars in Niger nu uit het zicht verdwenen. Maar dat betekent niet dat ze er niet meer zijn en hun reisplannen hebben opgegeven.
