De armste huishoudens in Nederland betalen relatief het meeste aan het klimaatbeleid: ruim vijf procent van hun inkomen. De rijkste tien procent van de Nederlanders betaalt slechts 1,5 procent.
Een nieuwe rapport brengt voor het eerst in kaart hoeveel de armste, rijkste en huishoudens met een middeninkomen uitgeven om ervoor te zorgen dat Nederland zich houdt aan het verdrag van Parijs. In dat verdrag is afgesproken dat de opwarming van de aarde tot twee graden beperkt moet blijven. Daarvoor zal de uitstoot van broeikasgassen in 2050 tot vrijwel nul moeten zijn teruggebracht.
Lusten en lasten
In opdracht van Milieudefensie berekende een onderzoeksbureau de kosten en baten van het klimaatbeleid. Daarbij werd ook gekeken naar hoe de lusten en de lasten van klimaatbeleid zijn verdeeld tussen arm en rijk.
Als het gaat om de kosten, blijkt dat de rijkste tien procent van de Nederlandse belastingbetalers jaarlijks 1.334 euro aan de overheid betalen. De armste tien procent zijn 372 euro per jaar kwijt aan het klimaatbeleid. De overige 80 procent - de middeninkomens - betalen jaarlijks 633 euro.
Bij iedereen bestaat driekwart van de kosten uit energiebelasting voor gas en elektra. Omdat de armste groep twaalf keer minder besteedbaar inkomen heeft dan de rijkste tien procent, zijn de armsten relatief het grootste deel van hun inkomen kwijt aan het klimaatbeleid.
Subsidies
Het rapport becijferde ook wie momenteel profiteert van het klimaatbeleid, bijvoorbeeld via subsidies voor zonne- en windenergie en vrijwel belastingvrij rijden met een elektrische auto. Van de 750 miljoen euro die de overheid jaarlijks uitgeeft aan belastingkortingen en subsidies komt tachtig procent terecht komt bij mensen met de hoogste inkomens.
Twintig procent is voor de minst verdienende Nederlanders. De laagste inkomens profiteren dus amper van subsidies om te verduurzamen. En dat terwijl zij relatief het meeste betalen aan het klimaatbeleid.
Investeert
Bedrijven profiteren overigens het allermeest: zij ontvangen jaarlijks ruim twee miljard aan subsidies. Zo'n anderhalf miljard daarvan bestaat uit subsidies voor het rendabel exploiteren van zonne-en windparken en andere vormen van hernieuwbare energie.
Slechts een kwart van de baten van het klimaatbeleid zijn dus voor huishoudens, de rest is voor het bedrijfsleven, dat dat geld investeert in zonne- en windenergie.
Uit het onderzoek blijkt dat het klimaatbeleid nu zo'n vijf miljard euro per jaar kost. Dat loopt de komende jaren sterk op als er meer en meer maatregelen komen om de uitstoot van broeikasgassen terug te brengen. Het rapport rekent voor dat de laagste inkomens-groepen de komende jaren een veel groter deel van hun inkomen aan klimaatbeleid kwijt zijn.
Eerlijker
Bij ongewijzigd beleid zelfs zo'n 17 procent in 2050. De onderzoekers schrijven: 'het is de vraag in hoeverre de lasten van het klimaatbeleid nog dragelijk blijven voor huishoudens met lagere inkomens'. Milieudefensie, die samen met de FNV en de Woonbond de opdracht voor het onderzoek gaf, wil dat er een debat komt over hoe de kosten van klimaatbeleid eerlijker verdeeld kunnen worden.
Het rapport geeft verschillende opties voor een eerlijker verdeling. Zo zouden de laagste inkomens een korting op gas en elektra kunnen krijgen. Een andere optie: meer betalen voor energie als iemand er meer van afneemt.