Wat is er nog over van de Nederlandse missie in Afghanistan? Na hevige gevechten is vandaag met hulp van Amerikaanse F-16's de Taliban verjaagd uit Tarin Kowt, de hoofdstad van de provincie Uruzgan. Nederlandse militairen waren daar vier jaar lang actief voor een opbouwmissie. In die tijd sneuvelden 24 militairen.
De extremisten van de Taliban vielen de stad maandag aan en drongen gisteren door tot diep in het stadscentrum. Het Afghaanse ministerie van Defensie besloot direct troepenversterkingen naar de belegerde stad te sturen.
Het resultaat van de missie moest meer veiligheid zijn. Die is er niet.
Het geweld verbaast Willem van de Put, directeur van hulporganisatie HealthNet TPO, niet. "Dit gebeurt bijna iedere dag in vrijwel alle provincies waar wij werken in Afghanistan." HealthNet zet zich in voor toegankelijke gezondheidszorg in het land.
Van de Put vindt de Nederlandse missie mislukt. "Het resultaat van de militaire missie moest meer veiligheid zijn. Die is er niet. Dan kan de conclusie kort zijn."
De grote fout van de Nederlandse missie is dat de lokale bevolking te weinig is betrokken, vindt Van de Put. "Dat doe je niet met wapens, maar door samen te werken aan iets waar zij uiteindelijk verantwoordelijk voor worden. Dat hebben we niet gedaan. Het ging bij ons eerst om veiligheid en dan pas ontwikkeling. Maar als er geen ontwikkeling is, is er ook niks wat die veiligheid de moeite waard maakt."
Van de Put maakt zich zorgen over de onveilige situatie in het land. "Het is daar levensgevaarlijk en het wordt er niet veiliger op. IS heeft zich gevoegd in het rijtje van groepen die put uit gefrustreerde jongeren die nog een geweer hebben liggen. Zo lang dat blijft, verandert er niets."
Het vertrouwen in de politiek ontbreekt in Uruzgan.
Volgens journalist Bette Dam, die acht jaar in Afghanistan woonde, zijn de Afghanen in Tarin Kowt de Nederlanders al lang vergeten. "Daar zijn ze helemaal niet meer mee bezig. Er zijn veel grotere zorgen, ze moeten overleven. De terminal en wegen die zijn er nog. Maar het vertrouwen in de politiek ontbreekt. De interventie van Nederland in Uruzgan is op die manier mislukt."
Nederlanders hebben volgens haar wel geprobeerd om er een politieke missie van te maken. "Maar de Amerikanen wilde dat spel niet spelen. Voor de Dutch approach was geen ruimte."
Nederland probeerde de onderlinge strijd tussen verschillende stammen in de provincie te sussen. Maar na het vertrek van Nederland is die verzoeningstactiek losgelaten en is de stammenstrijd weer opgelaaid.
Net als Van de Put zegt Dam dat wapens of meer westerse troepen niet de oplossing zijn. "De internationale gemeenschap heeft nog één kans in Afghanistan, mits de militaire component wordt teruggeschroefd. Het is beter om in te zetten op een goede betrouwbare overheid. Dat is de enige weg."
