"Een agrarisch industrieterrein waar toevallig ook nog mensen wonen." Zo noemt Maria Berkers de Peel, de regio in Noord-Brabant en Limburg waar zij woont. De intensieve veehouderij heeft een enorme invloed op het welzijn en de gezondheid, zeggen de bewoners.
"Van huis uit heb ik geen longproblemen, maar sinds ik hier woon heb ik veel klachten", vertelt een vrouw, die dertig jaar in Brabant woont. "Ik heb een verminderde longfunctie en een longontsteking gehad. De huisarts gaf het advies om een week naar Terschelling te gaan toen er veel mest werd uitgereden."
De Peel is het meest veedichte gebied van heel Europa. In 2014 verbleven hier in de veehouderij 35 miljoen dieren. Er zijn in het gebied knooppunten waar twintig tot dertig bedrijven in een straal van een kilometer om woonhuizen staan.
Piepende adem
Onder meer het RIVM en Universiteit Utrecht (IRAS) hebben drie jaar onderzoek gedaan naar het effect van de intensieve veehouderij op de gezondheid van omwonenden. Het blijkt dat mensen die dicht in de buurt van een veehouderij wonen meer luchtwegklachten hebben.
Ze hoesten bijvoorbeeld vaker en hebben een piepende adem. De longfunctie van omwonenden in een gebied met veel koeien, kippen en varkens neemt namelijk met 2 tot 5 procent af. Ook komen er 10 procent meer longontstekingen voor in de omgeving van pluimvee.
Behalve van luchtwegklachten, hebben ook veel mensen in het gebied last van stank. "Die is heel indringend in de slaapkamers en tuinen. Je welbevinden is gewoon weg", zegt Geert Verstegen van het Platform Minder Beesten.
Verhuizen is voor de bewoners vaak geen optie. "Huizen in stankgebieden zijn lastig te verkopen. Sommige mensen zeggen: als ik weg ga, is er een fakkel in gooien het enige wat ik kan doen."
Minder beesten
Voor veel omwonenden is er maar één oplossing. Volgens hen moet het probleem bij de bron worden aangepakt, namelijk minder beesten in het Brabantse en Limburgse landschap.
"De concentratie mensen en beesten bij elkaar is veel te hoog en volgens ons is dat gewoon ongezond", zegt Verstegen. Hij hoopt dat het rapport duidelijk maakt dat het zo niet verder kan.
Hij benadrukt dat het ook een landelijke kwestie is geworden. "De ammoniak uit de veehouderij vermengt zich met de uitstoot van industrie en verkeer. Dat leidt tot secundair fijnstof en tot gezondheidsschade."
Het wordt dus hoog tijd dat de politiek in beweging komt, vinden de bewoners. "De schade reikt tot in de randstad en is geen exclusief probleem van Brabant en Limburg meer."
